- Scholieren.com

3.1 Helpen of samenwerken?
Ontwikkelingssamenwerking = het geheel van activiteiten waarbij welvarende landen /
particuliere organisaties proberen de ontwikkelingslanden tot grotere welvaart te brengen.
 Ook veranderingen binnen de ‘westerse ontwikkelde’ landen
Ontwikkelingshulp = geven van geld, goederen of diensten aan ontwikkelingslanden om de
welvaart en het welzijn in die landen te bevorderen
 Geld als lening → aflossingsvrij (tussentijds niks betalen) + lange looptijd (geen rente)
 Geld als gift
 Producten
 Expertise
Er is geen algemeen aanvaarde definitie van wat ontwikkelingslanden zijn, het DAC van de
OESO stelt daarom iedere 3 jaar een lijst op met landen die ontwikkelingslanden zijn.
3.2 Motieven achter ontwikkelingssamenwerking
1) Politieke en strategische motieven
 Politieke banden aangaan
 Bepaalde andere politieke strategische initiatieven van andere landen
tegengaan (islamisme)
 Ondersteunen van opstandelingen en (contra)revolutionairen (terrorisme
bestrijding, stoppen islamisering, tegenaan dictaturen)
Marshall hulp bijvoorbeeld, voor
 Wederopbouw Europa na WWII
 Tegenwerking communisme
 Exporten + consolideren democratie
 Mogelijkheden grotere consumenten markt voor USA
2) Economische en commerciële motieven
 (on)bedoeld ondersteunen eigen bedrijfsleven + exportmarkt vergroten
 Gebonden hulp; een ontwikkelingsland moet de gegeven hulpgelden besteden
in het donorland
3) Ethisch-humanitaire motieven
 Religieuze overtuigingen; naastenliefde
 Politieke overtuigingen; solidariteit
 Gedachte dat ieder mens dezelfde rechten heeft (mensen rechten – universele
verklaring van de rechten van de mens)
4) Cultuur, milieu en migratie motieven
 Cultuur (taal, literatuur en film) verbreiden
 Milieuproblemen komen vaak uit rijkdom voort, tegengaan → ze zijn
grensoverschrijdend
 Migratie stoppen. De gedachte is; als mensen het beter krijgen dan zullen ze
minder snel emigreren, minder kosten.
3.3 Ontwikkelingsstrategieën
1) Kapitalistische strategieën (markt)
Vrijemarktmechanisme = de rol van de overheid blijft beperkt
 Importsubstitutie
Industrialisatie, zelf industrie goederen te produceren, i.p.v. ze te importeren. De
eigen markt wordt afgeschermd door hoge tarieven op de geïmporteerde
producten te heffen. → heel populair in Brazilië en Chili in jaren 50 en 60
 Exportgeleide groei
De regering stimuleert bedrijven om te produceren voor de wereldmarkt, vaak
met arbeidsintensieve producten zoals textiel en kleding. → een van de meest
succesvolle in Oost-Azië
2) Socialistische strategieën (overheid)
De overheid treed veel meer sturend op, door de productie te sturen door planning,
de industrialisatie zelf ter hand te nemen en grote invloed op de landbouw uit te
oefenen.
3) Overige strategieën
 Herverdeling
Het bestrijden van armoede staat voorop. Nu komt het er op neer dat landen die
hun schulden kwijt willen schelen, een Poverty Reduction Strategy Paper
moeten opstellen, met daarin hoe het land de armoede wil bestrijden, vooral het
onderwijs en de gezondheidszorg.
 Basisbehoeften
Een land moet investeren in de basisbehoeften, waardoor werkgelegenheid
wordt gecreëerd, waardoor mensen uit de armoede kunnen komen.
4.1 Soorten ontwikkelingshulp + kanalen voor ontwikkelingshulp
 Structurele hulp = verandering voor een lange termijn
 Project hulp; 1 afgebakende interventie
 Programmahulp; breder programma
 Humanitaire/noodhulp = de hulp die komt na nood situaties, met als doel levens
redden.
Kanaal
Organisaties
Waar komt het geld vandaan?
Multilateraal
Meer dan 200 internationale organisaties
(EU, VN)
Regeringen van ruim 25 rijke landen, ook
van OL (China)
Van overheid tot overheid
Duizenden particuliere organisaties, van
hele kleine tot grote.
Van donorlanden, soms van
particulieren
Van de belastingbetalers, via
de ontwikkelingsbegroting.
Bilateraal
Particulier
Van de burgers via collectes
en loterijen. Veel ook van de
regering / EU
4.3 Heeft hulp zin?
Argumenten voorstanders
Hulp helpt, kijk maar naar Zuid-Korea en Taiwan. Ook heeft het ziektes uitgebant zoals polio.
 Ontwikkelingshulp is noodzaak
Voorstanders vonden dat er nog veel moet gebeuren voordat een menswaardig
bestaan voor veel mensen op de aarde is bereikt. Landen krijgen veel meer met
elkaar te maken, en ontwikkelingen kunnen wereldwijde effecten hebben.
 Ontwikkelingshulp als katalysator
Ontwikkelingshulp kan niet meer dan een katalysator zijn. OL moeten het zelf doen
en hulp kan slechts een (belangrijk) steuntje in de rug zijn.
Argumenten tegenstanders.
Nederlandse hulp werkt niet, het is meer een marktwerking, ook in de OL
 Hulp maar onzelfstandig
De hulp ontneemt de arme landen de prikkel om zelf inventief te blijven, ze worden
nooit zelfstandig.
 Geld aan de strijkstok
Een deel komt maar bij de mensen die het echt nodig hebben
De marges van het ontwikkelingsbeleid
De effectiviteit van ontwikkelingshulp wordt ook verminderd door omgevingsfactoren waar
hulp mee te maken heeft. Het OB is het resultaat van een politiek besluitvormingsproces.
Ook is het OB afhankelijk van internationale omstandigheden
5.1 Particuliere organisaties
Niet-gouvermentele organisaties; organisaties die door particulieren zijn opgericht om te
werken aan ontwikkelingssamenwerking.
 Medefinancieringsorganisaties (Mfo’s) = geven van overheidsgeld voor projecten van
particuliere organisaties
Cordaid, Oxfam Novib, Hivos, Plan Nederland, Terre Des Hommes
 Thematische medefinanciering = kleine organisaties, voor een bepaald doel
Liliana Fonds, War Child
Microfinanciering = kleine lening afsluiten voor een eigen bedrijf
Eén medefinancieringstelstel (MFS) voor alle PO, eens in de vier jaar geld vragen. Er zijn
voorwaarden zoals het bieden van kwaliteit en geode resultaten, en of het bij de
Milleniumdoelen past.
Voordelen PO;
 De organisaties zijn vaak deskundiger op een bepaald gebied
 Ze staan dichter bij de mensen die hulp ontvangen
 Ze zijn onafhankelijk, dus niet gebonden aan het Nederlandse overheidsbeleid.
5.2 Het bedrijfsleven
Het doel van bedrijfslevenprogrammas is het stimuleren van werkgelegenheid in de OL.
 PSOM (Programma Samenwerking Opkomende Markten); geeft Nederlands
bedrijven die investeren in OL een vergoeding
 ORET (Ontwikkelingsrelavante Export Transacties); OL die investeringen willen doen
en daarvoor Nederlandse goederen voor nodig hebben, kunnen geld aanvragen.
Maatschappelijk verantwoordelijk ondernemen
Evenwicht met people, planet en profit. Zorg voor mens en omgeving met behoud van winst
5.3 Individuele burgers
Wat kunnen burgers zelf doen?
 Geld geven
 Vrijwilligerswerk
 Eigen (particuliere) projecten starten – kritiek= gebrek van deskundigheid.
 Andere levensstijl; consuminderen, milieubewust worden
 Politiek beïnvloeden; kijken welke partijen eerlijke handel stimuleren en daarop
stemmen
Informatie
Voordeel
Nadeel
Individuele /
ongecoördineerde
hulp
Zelf geld geven


Weet aan wie je
geeft
Resultaat is
zichtbaar




Particuliere
organisaties
Overheid
Individuen .
overheid geven
geld aan
organisatie,
deze voert
projecten uit in
OL
Via bilaterale of
multilaterale hulp
geld geven aan
overheid.





Lokale partners
Groot deel via
overheid,
verschuiving
naar particuliere
organisaties die
samenwerken
met lokale
partner
Langer aanwezig
Meer bereiken met
meer geld







Structurele
problemen
aanpakken
Vertegenwoordigen
in hele land

OL bepalen zelf
wat ze belangrijk

vinden
Wat gebeurt er als je
weggaat?
Vergroten ongelijkheid?
Lost onderliggende
problemen niet op.
Goed bereikbare
gebieden krijgen meer
Vraag creëert aanbod?
Gebruiken eigen experts,
geen kennis toenamen in
OL
OL worden afhankelijk
Lossen structurele
problemen niet op
Ongelijkheid.
OL blijven afhankelijk
OL kunnen bij bilaterale
hulp niet verder dan 4
jaar vooruit kijken
Donor landen stellen
vaak veel voorwaarden
Waar gaan mij
belastinggeld heen?
Corruptie?