Geschiedeniswerkplaats 2havo/vwo Hoofdstuk 1 Paragraaf 1.3: De Hervorming Begrippen Calvinisme: protestantse leer van Calvijn Dominee: leider van een protestantse kerkdienst Hagenpreek: protestantse kerkdienst in de openlucht Hervorming: Reformatie, beweging in de 16e eeuw waardoor protestanten zich afsplitsten van de kerk van Rome Hugenoot: Franse calvinist Katholiek: lid van de rooms-katholieke kerk. Predikant: leider van ene protestantse kerkdienst Protestant: christen die zich baseert op de ideeën van de Reformatie Reformatie: Hervorming Samenvatting + aantekeningen Erasmus: In 1509 kwam Lof der Zotheid uit. In dit boek dreef de humanist Erasmus de spot met de kerk en gelovigen. Geestelijken zouden ‘dom en inhalig’ zijn en gelovigen ‘schijnheilig en bijgelovig’. Hervorming Reformatie splitsing van de katholieke kerk Na 1500 kwam er veel kritiek op de Katholieke kerk. Maarten Luther en anderen vonden dat er zaken veranderd moesten worden. De kerk moest hervormd worden. Kritiek op de katholieke kerk - Verkopen van aflaatbrieven Leefstijl van priesters Aflaatbrieven: Iedereen die geloofde wilde naar de hemel. Maar als je een zonde had begaan, dus als je iets gedaan had wat niet mocht, dan kwam je ook niet meer in de hemel. De Katholieke kerk had daar iets voor bedacht, ze verkochten aflaatbrieven. Als je een zonde had begaan, kon je voor veel geld je zonden afkopen. Dat wilde zeggen dat als je veel geld betaalde voor zo’n brief, dat je alsnog in de hemel kon komen. hier was veel kritiek op! Een Katholieke kerk kun je herkennen aan de grote hoeveelheid versieringen, veel pracht en praal. In de 16e eeuw werd ook de grote Sint – Pieterskerk in Rome verbouwd. Het moest de grootste kerk worden, met een grote koepel erop. Er kwam steeds meer weerstand tegen het verkopen van de aflaatbrieven, zou de kerk deze alleen maar verkopen omdat zij geld nodig hadden? Je kon toch alleen in de hemel komen als je goed geleefd had? www.maaikezijm.com Luther In 1517 schreef Luther zijn kritiek op de Katholieke kerk op in 95 stellingen. Volgens Luther was een diep geloof in God de enige manier om in de hemel te komen. Luther heeft de bijbel vertaald in het Duits. Luther wilde de kerk hervormen. Uiteraard werd Luther vervolgd om zijn ideeën, maar hij kreeg wel steun van koningen. Logisch, want volgens de ideeën van Luther zou de koning de baas van de kerk worden en moest het volk de vorst gehoorzamen. Duitsland was in die tijd niet het Duitsland zoals we het nu kennen. Het was opgesplitst in meerdere delen, het Duitse Rijk. De delen van het rijk hadden een eigen koning. Er was wel een keizer van het Duitse Rijk, maar die had over de koningen weinig te zeggen. Veel Duitse vorstendommen, Scandinavië en Engeland werden protestants. Hun vorsten verboden de Rooms – Katholieke kerk. Nog geen godsdienstvrijheid! Door de hervorming ontstonden 2 groepen christenen: - Rooms – katholieken (bleven trouw aan de kerk van Rome) Protestanten (braken met de kerk van Rome) Verschil: protestantse geestelijken stonden niet boven gewone gelovigen en konden geen zonden vergeven. Ook mochten zij gewoon trouwen en kinderen krijgen. Protestantse kerken zijn sober. Hugenoten Franse protestanten Calvijn In Nederland was het Calvinisme populair: - Voordat je geboren werd stond al vast of je naar de hemel zou gaan of niet. Niemand had invloed op besluiten van god. Sober leven en god dienen. In de 16e eeuw braken in heel Europa godsdienstoorlogen uit tussen katholieken en protestanten. In de volgende paragraaf behandelen we de Nederlandse Opstand. www.maaikezijm.com