DE HEILIGE JOHANNES CASSIANUS.docx

DE HEILIGE JOHANNES CASSIANUS
van Marseille
ca. 360-370 - 435
Feestdag 29 februari
De heilige Johannes Cassianus van Marseille, een van de grote geestelijke gidsen, was
geboren in Rome. Na de gewone studie, vooral filosofie en astronomie, wijdde hij zich geheel
aan de studie van de Heilige Schrift. Hij had een onderzoekende geest, en toen hij hoorde
over de wonderbare monniken in de Egyptische woestijn, wilde hij monnik worden en zien
wat dat inhield. Samen met zijn vriend Germanus is hij toen naar Bethlehem gegaan en zij
traden daar in het klooster in 383, toen hij ongeveer achttien jaar oud was. Om ook het leven
van de kluizenaars te leren kennen, gingen ze naar Egypte; eerst naar de skite van de grote
Makarios, later naar de Thebaïde om de verschillende Vaders persoonlijk te bezoeken. Het
verslag dat hij geschreven heeft over de lange gesprekken die hij met hen voerde, behoort tot
de klassiekers van het christelijk monnikenwezen. Hij kwam niet als journalist, maar als
leerling die in zijn eigen leven wilde toepassen wat hij had gehoord.
Zij hadden hun leven ingericht om bij de Egyptische
monniken te blijven, maar na ruim tien jaar ont-stonden er
grote moeilijkheden naar aanleiding van de veroordeling
van Origenes. Een aantal monniken zag in Origenes
vooral de grote geest die zijn enorme geleerdheid geheel
in dienst had gesteld van de bestudering van de Schrift, al
had hij in zijn theologie misschien ook fouten gemaakt.
De heerszuchtige patriarch van Alexandrië, Theofilos,
eiste echter een volkomen veroordeling en beschuldigde
diegenen die twijfelden van ketterij. Hij verbande hen uit
Egypte met allen die met hen in contact stonden. Zo
werden ook Cassianus en Germanus verdreven in 399.
Ze gingen naar Constantinopel, waar de heilige Johannes Chrysostomos aartsbisschop was.
Deze onderzocht hun zaak en erkende hun orthodoxie, en wijdde Germanus priester en
Cassianus diaken. Cassianus had grote bewondering voor Johannes Chrysostomos en
verklaarde later in zijn leven dat hij alles van hem geleerd had.
Daarop beschuldigde Theofilos ook Johannes Chrysostomos van ketterij, en omdat hij goede
betrekkingen met het hof onderhield, wist hij te bewerken dat deze in ballingschap werd
gezonden. En ook hier werden beide vrienden uitgewezen. Zij hadden intussen vriendschap
gesloten met de jonge diaken Gregorius, die in Constantinopel was in opdracht van de
bisschop van Rome. Beide keerden nu naar hun vaderstad terug, waar Cassianus tot priester
werd gewijd. Zij bleven er tot aan de dood van Germanus in 416.
Cassianus, die intussen ongeveer vijftig jaar oud was, trok nu naar Gallië, waar hij het
bekende klooster van Lerins stichtte, op een eiland bij Marseille. Deze stichting heeft grote
invloed uitgeoefend bij de ontwikkeling van het monnikenwezen in West-Europa, vooral door
de geschriften van Cassianus. Hij schreef Regels voor het gemeenschappelijk Leven; Over de
strijd tegen de zonden (opgenomen in de Filokalia); Gesprekken met de Woestijnvaders, die
vooral de heilige Benedictus hebben beïnvloed en daardoor het westerse monnikenwezen.
Om zijn wijsheid werd hij veel geraadpleegd. De latere paus Leo vroeg hem zijn mening te
geven over de Nestorianen, en daarom schreef Cassianus nog een boek over de Vleeswording
van de Heer. Ook moest hij een uitspraak doen over de strijd tussen Augustinus en Pelagius
van de Heer. Ook moest hij een uitspraak doen over de strijd tussen Augustinus en Pelagius
betreffende de rol van de vrije wil in het geestelijk leven. Cassianus nam geen van beide
extreme standpunten in, maar volgde de oude orthodoxe leer dat Gods genade onontbeerlijk
is, maar dat de grond daarvoor ontvankelijk moet worden gemaakt door de eigen inspanning
van de vrije wil.
Zo bereikte hij de leeftijd van ongeveer zeventig jaar, en stierf in vrede in het jaar 435.
​
Uit: Heiligenjaar
“Heiligenlevens voor elke dag”: februari
Orthodox Klooster Den Haag