§1: Cultuur en identiteit Cultuur Identiteit Referentiekader Gedragsregulerend Presentation of the self Impression management Dominante cultuur Subcultuur Etnische subcultuur Tegencultuur Socialisatie Imitatie Socialiserende instituties Sociale controle Formele sancties Informele sanctie Sancties Enculturatie Acculturatie Internalisatie Groepsidentificatie Individualistisch Collectivistisch Loyaal alle waarden, normen en andere aangeleerde kenmerken die de leden van een groep of samenleving met elkaar gemeen hebben en als vanzelfsprekend beschouwen. wie je officieel bent, je persoonlijkheid normen en waarden waarnaar een persoon zich in zijn handelen en opvattingen richt als cultuur het gedrag van mensen geordend doet verlopen de manier waarop wij ons in een rol laten zien het onbewust verwisselen van verschillende maskers, als we in een andere omgeving terechtkomen de cultuur van de overheersende groep in de maatschappij levenswijze van bijzondere groepen die afwijkt van de gangbare levenswijze een subcultuur van mensen die behoren tot dezelfde etnische groep de cultuur van een groep mensen die zich verzet tegen de dominante cultuur het proces waarin kennis, normen en waarden worden overgedragen die een mens in staat stellen te kunnen financieren in de samenleving het nadoen van gedrag van soortgenoten instellingen, organisaties en collectieve gedragspatronen waarbinnen en waarlangs de cultuuroverdracht in een samenleving plaatsvindt de corrigerende werking die burgers onderling op elkaar uitoefenen Sanctie die ergens is vastgelegd (een boete, of diploma) Sanctie die niet is vastgelegd (je krijgt een compliment) strafmaatregelen om een bepaald gedrag af te dwingen Het aanleren van een cultuur die je vanaf je geboorte in een bepaalde groep of bepaald land meekrijgt Het aanleren van een bepaalde cultuur op latere leeftijd. Bijvoorbeeld wanneer je verhuist naar een ander land. als je bepaalde aspecten van een cultuur waar je bij hoort zo eigen hebt gemaakt, dat je automatisch doet wat er in die groep van je verwacht wordt mensen die door socialisatie en internalisatie verwant voelen met de dominante cultuur en met de cultuur van kleinere groepen onafhankelijk in je gedrag en zelfstandig in je denken een cultuur waarbinnen het belangrijk is dat je gastvrij bent en dat je zorg draagt voor je ouders en schoonouders trouw zijn aan de groep waar je bij hoort §2: Culturele veranderingen Sociale mobiliteit het klimmen of dalen op de maatschappelijke ladder Handelingsonbekwaam Zonder toestemming van hun man of vader mocht een gehuwde vrouw geen overeenkomst sluiten zoals het kopen van een huis (tot 1956) Hiërarchische Sterke gezagsverhoudingen tussen rangen en standen verhoudingen Verzuild Mensen organiseerden zich rondom hun geloof of overtuiging: katholieken, protestanten, socialisten, liberalen. Sociale en culturele een periode van 10 jaar waarin de cultuur van Nederland veranderde en revolutie waarin er nieuwe normen en waarden ontstonden, sommige taboes werden doorbroken Consumptiemaatschappij Samenleving waarin het bedrijfsleven zich sterk richt op het produceren van aantrekkelijke luxegoederen voor consumenten Mondigheid de mate waarin mensen willen meebeslissen en verantwoordelijkheid willen dragen voor hun gezondheid Individuele ontplooiing persoonlijke ontwikkeling Feministische vrouwen groepen die zich inzetten om de emancipatie, streven naar actiegroepen volwaardige plaats in een samenleving vanuit achtergestelde positie, via protesten kenbaar te maken, ze vinden dat ze gelijk zijn aan mannen Ontzuiling het loslaten van de band tussen de mens en een levensbeschouwelijke of politieke zuil Secularisatie het proces waarbij het maatschappelijk leven zich steeds meer gescheiden ontwikkelt van de kerk en het geloof. Bijvoorbeeld niet-christelijke docenten op christelijke school. Peer Group Groep mensen in dezelfde leeftijdscategorie met dezelfde belangstelling en levensstijl Commerciële omroepen onderscheidt zich van de publieke omroep doordat uitgezonden programma’s geheel bekostigd worden door reclame-inkomsten en sponsoring Publieke omroepen organisatie die door de overheid in het leven is geroepen om informatie uit te zenden via een communicatiemiddel naar een breed publiek Culturele globalisering het proces waarbij er een grotere verwevenheid ontstaat tussen cultuurgebieden §3: Nederland immigratieland Pushfactoren Redenen om je eigen land te verlaten Pullfactoren Factoren die een nieuw land aantrekkelijk maken Allochtoon (hun) een persoon die in het buitenland is geboren of met buitenlandse ouders Autochtoon een persoon die net als zijn ouders geboren is in het land waarin hij of zij woont Gastarbeiders mensen die in een ander land zijn gaan werken om arbeidskrachten op te vullen Arbeidsmigranten Migranten die vanwege economische redenen naar NL komen. Kennismigrant Hoogopgeleide migrant met specialistische kennis waar grote vraag naar is. Illegalen mensen die geen wettige toestemming hebben om hier te wonen en te werken Molukkers een groep mensen afkomstig uit het voormalig Nederlands-Indië Gezinshereniging Je laat je gezin uit een ander land overkomen om weer samen te wonen. Gezinsvorming Asiel Vluchtelingen §4: Culturele diversiteit Heterogeen Feminiene Masculiene Rationeel Bureaucratisch Traditioneel en charismatisch gezag Familie-eer Tweede generatie Eerwraak Democratisch Out-group In-group Polarisatie Demoniseren Dulden Confronteren en beslechten Verbieden en handhaven Een inwoner van Nederland trouwt met een buitenlander en sticht hier een gezin. opvangcentrum voor mensen die uit het buitenland zijn gevlucht (of een opvangcentrum voor dieren zonder eigenaar) Mensen die in hun eigen land ernstig gevaar lopen iemand van verscheiden aard culturen waarin de man en vrouw dezelfde taken verrichten en weinig tot geen onderscheid wordt gemaakt tussen man en vrouw Mensen leven om te werken, successen behalen, prestaties, geld en erkenning op een rustige, doordachte manier, waar je je verstand bij gebruikt Gekenmerkt door traagheid en starheid door te veel ingewikkelde regels en een te grote macht van ambtenaren bestuursvorm waarbij er veel aan vriendendiensten en voorkeursbehandelingen wordt gedaan een incident binnen de familie die kan leiden tot het plegen van een moord diegenen waarvan de ouders uit het buitenland afkomstig zijn, maar die zelf in Nederland zijn geboren en getogen wraak vanwege de aantasting van de eer van een zus, dochter of moeder regeringsvorm met veel inspraak van de inwoners, waar iedereen een inbreng heeft de groep waar je niet bij hoort, of niet bij wil horen De groep waar jij bij hoort Het verscherpen van tegenstellingen tussen groepen mensen Als polarisatie opzettelijk wordt bevorderd door het zwart maken van een out-group. Accepteren van afwijkend gedrag Personen confronteren met de last of onvrede die ze veroorzaakten, met het doel dat mensen zich aanpassen het bestraffen van afwijkend gedrag wordt noodzakelijk als het rechten van anderen aantast en wettelijk strafbaar is §5: Vormen van samenleven Segregatie Het opdelen van een samenleving in gescheiden delen Assimilatie Een bevolkingsgroep die zich zo volledig aanpast aan een andere groep dat de eigen culturele identiteit vrijwel verdwijnt. Integratie Wanneer iemand zich aanpast aan de cultuur waar hij in terechtkomt maar tegelijkertijd eigen gewoonten, waarden en normen kan behouden. Melting pot Culturen van etnische groepen versmelten met de dominante cultuur, zodat er in feite een nieuwe cultuur ontstaat Salad bowl Er is sprake van wederzijdse beïnvloeding van culturen, maar cultuurgroepen behouden hun eigen typische kenmerken. Discriminatie keer dat je iemand slechter behandelt dan een ander, op een oneerlijke manier achterstellen bij anderen Cultuurrelativisme Het principe dat de ene cultuur niet beter of belangrijker is dan een andere cultuur. Achterstandswijken Culturalisering van het debat §6: Sociale cohesie Sociale cohesie Affectieve bindingen Economische bindingen Cognitieve bindingen Politieke bindingen Collectieve ervaring Arbeidsdeling Communicatienetwerken Historische kennis Sociaal contract woonwijken met een slechte woonomgeving, slecht onderhouden Het benadrukken van cultuurverschillen als oorzaak van de achterstanden De mate waarin mensen bindingen met elkaar hebben en het gevoel bij elkaar te horen dat hieruit kan ontstaan. de behoefte aan vriendschappen, steun en liefde van je naasten of vrienden de onbewuste bindingen met je werk of winkels, omdat we van elkaar afhankelijk zijn de binding die we hebben door het overdragen van onze kennis aan elkaar de binding is, doormiddel van gezamenlijke afspraken waar we niet zelf steeds op kunnen toezien, maar door een groep mensen laten controleren. We kunnen, doormiddel van een verkiezing kiezen welke mensen we macht geven om hier op toe te zien en dingen te verbeteren een affectieve behoefte, de behoefte om ergens bij te kunnen en willen horen het opsplitsen van taken, zodanig dat arbeiders zich verder specialiseren en beter worden in één bepaalde taak de netwerken die we onderling hebben door overeenkomsten op sociaal en cognitief gebied de kennis over het verleden van de gemeenschap, zodat de keuzes van nu goed te verklaren zijn vanuit keuzes uit het verleden rechtsstaat en burgers hebben beide plichten, hier moet je je aan houden §7: Internationale vergelijking Staatsgodsdienst officiële godsdienst van een land, vaak wordt die verplicht en worden andere godsdiensten verboden Religieuze minderheden kleine groep in een samenleving, die andere gewoontes en een ander geloof aanhangt, dan het dominerende geloof of de staatsgodsdienst Patriottisme vaderlandsliefde, burgerzin Zedenpolitie de politie die als taak heeft zedenmisdrijven op te sporen Economische liberalisatie het toestaan van concurrentie op economisch gebied Confucianisme Verhoudingen bv man-vrouw etc moeten harmonieus zijn. Kinderen moeten hun ouders gehoorzamen en later te verzorgen en werknemers blijven hun hele leven loyaal aan hun werkgever Christelijk moraal normen en waarden die opgesteld zijn binnen het christendom die over het algemeen worden geaccepteerd door de gelovigen Arbeidsethos houding ten opzichte van je werk, opvatting dat de mens een volwaardig lid van de samenleving is als men betaald werk heeft Vaderlandsliefde patriottisme, gevoel van trots voor het land van herkomst of het land waarin een persoon woonachtig is Scheiding van kerk en wanneer de kerkelijke macht en staatkundige macht niet in dezelfde staat handen zijn en zij geen beslissende invloed op elkaar uitoefenen Chauvinistisch met overdreven liefde voor je vaderland Strengere strenge manier van opvoeden waarin autoriteit, regels, discipline en opvoedingsmoraal zelfbeheersing de boventoon voeren Gezagsverhouding Zorgzaam Nationale sociale cohesie §8: De toekomst Restrictief toelatingsbeleid Universele Verklaring van de Rechten van de Mens Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens VN-Vluchtelingenverdrag Verdrag van Maastricht Machtiging tot Voorlopig Verblijf Cultuurrelativisten Cultuuruniversalisten Cultuurpluralisten Essentialistisch cultuur begrip Constructivistisch het beslissende kenmerk voor het bestaan van een dienstbetrekking met aandacht voor anderen als karaktereigenschap, vol moeite om iemand in goede conditie te houden het landelijke gevoel van de binding hebben met elkaar Immigranten worden in principe niet toegelaten behalve als ze voldoen aan enkele strenge voorwaardenen Een land mag niet discrimineren en de vrijheden van de mens moeten worden nagekomen (1948) Er moet gelegenheid zijn voor gezinshereniging (1950) vormt de basis voor het asielrecht verdrag waarin de voorwaarden voor de deelname aan de economische en Monetaire Unie zijn vastgelegd machtiging voor een vreemdeling om naar Nederland te reizen voor een verblijf mensen die uitgaan van de opvatting dat culturen niet eenvoudigweg met elkaar vergeleken kunnen worden mensen die een bepaalde visie hebben op cultuur die ervan uitgaat dat er bepaalde algemene waarden zijn die voor iedereen gelden, onafhankelijk van de cultuur die iemand aanhangt deze mensen zien culturele verscheidenheid niet als een belemmering voor de samenleving, maar als een verrijking het zien van het begrip cultuur als een homogene, statische eenheid die niet of langzaam verandert het zien van het begrip cultuur als iets dat voortdurend onder invloed van zowel interne als externe factoren verandert