1 www.xperthr.nl | 0314-358 356 | XpertHR, de HR antwoordbank is onderdeel van Reed Business Information Het personeelsdossier Het personeelsdossier is voor grote en kleine organisaties van groot belang. In een personeelsdossier zitten de benodigde gegevens voor de uitvoering van een arbeidsovereenkomst. Een goed personeelsdossier bevat alle actuele gegevens op basis waarvan de werkgever zijn beslissingen over de werknemer kan onderbouwen, of het nu om salarisverhoging of ontslag gaat. De vraag die in de praktijk regelmatig rijst is welke gegevens thuis horen in een personeelsdossier en welke niet. Wat zijn de verplichtingen waaraan voldaan moet worden ten aanzien van het beheer van het personeelsdossier en hoe lang mogen / moeten de gegevens uit het personeelsdossier bewaard worden? Gelden voor een digitaal personeelsdossier nog bijzondere eisen? Hieronder gaan wij in op alle ins and outs rondom het personeelsdossier. Welke regels gelden voor het aanleggen en bijhouden van een personeelsdossier? Uit de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) vloeien onder meer de volgende verplichtingen voort: De werkgever is verantwoordelijk voor de juistheid en nauwkeurigheid van de gegevens in de personeelsadministratie Gegevens in het personeelsdossier moeten, gelet op het doel waarvoor ze verwerkt worden (het uitvoeren van de arbeidsovereenkomst), toereikend, ter zake dienend en niet bovenmatig zijn De werkgever moet de werknemers informeren over de doeleinden waarvoor de gegevens worden verzameld De werkgever moet passende technische en organisatorische maatregelen treffen om persoonsgegevens te beveiligen tegen verlies of enige vorm van onrechtmatige verwerking (Zie bewaarplaats) Persoonsgegevens mogen niet langer worden bewaard dan noodzakelijk is voor de verwezenlijking van de doeleinden waarvoor de gegevens worden verzameld en vervolgens gebruikt (Zie bewaartermijnen) De werkgever moet de werknemers de mogelijkheid bieden hun gegevens in te zien en eventueel te corrigeren (Zie recht op inzage) 2 www.xperthr.nl | 0314-358 356 | XpertHR, de HR antwoordbank is onderdeel van Reed Business Information Welke gegevens horen thuis in een (individueel) personeelsdossier? In het algemeen bevat een personeelsdossier gegevens en documenten uit de volgende vijf hoofdgroepen: Persoonlijke gegevens Contracten & arbeidsvoorwaarden Functioneren & ontwikkeling Ziekteverzuim Diversen & bijzonderheden Tip! Gebruik voor iedere werknemer eenzelfde soort dossier of map en hanteer voor ieder personeelsdossier dezelfde indeling. Maak verschillende segmenten aan door middel van tabbladen. Dat is overzichtelijk en maakt het werken met dossiers gemakkelijk. Persoonlijke gegevens Stamkaart Naw gegevens Kopie van het identiteitsbewijs Burgerservicenummer (BSN) Sollicitatiebrief en het CV van de werknemer Opgaaf gegevens voor de loonheffing (voorheen: Kopie loonbelastingverklaring) Kopieën van diploma's Getuigschriften Verklaring van goed gedrag (indien van toepassing) Werkvergunning of verblijfsvergunning (voor buitenlandse werknemers) Contracten & arbeidsvoorwaarden Kopie aanstellingsbrief Arbeidsovereenkomst Als er een personeelsreglement / personeelshandboek van toepassing is: een door de werknemer ondertekende verklaring dat hij akkoord is met de toepasselijkheid daarvan Eventuele aanvullingen of wijzigingen arbeidsovereenkomst Geheimhoudingsverklaring (indien van toepassing) Documentatie over pensioenregeling (indien van toepassing) Onkostenvergoedingen (indien van toepassing) Bonus- en of targetregelingen (indien van toepassing) 3 www.xperthr.nl | 0314-358 356 | XpertHR, de HR antwoordbank is onderdeel van Reed Business Information Documentatie over gefaciliteerde middelen van het bedrijf (leaseauto, laptop, gsm, kleding, bescherming, et cetera) (waaronder door de werknemer voor akkoord getekende gebruikersovereenkomst) (indien van toepassing) Arbeidstijdenregistratie (bijvoorbeeld klokkaarten) (indien van toepassing) Eventueel zwangerschaps- ouderschaps- of zorgverlof, bijzonder verlof (indien van toepassing) Functioneren & ontwikkeling Functieomschrijving; Salarisschaalindeling; Verslagen van beoordelings- en/of functioneringsgesprekken Persoonlijk ontwikkelingsplan (POP) Afspraken over loopbaan: actieplan, (persoonlijk) ontwikkelingsplan (POP) en targets Gevolgde cursussen en opleidingen Overzicht van loopbaan: toegekende promoties, et cetera Ziekteverzuim Verzuimfrequentie Eventuele informatie over de functionele beperkingen van de zieke werknemer en de noodzakelijke aanpassingen op de werkplek Let op! Er mogen géén medische gegevens worden opgenomen in het personeelsdossier. Dus ook niet het re-integratiedossier. Medische gegevens horen thuis in het arbodossier dat berust bij de bedrijfsarts. Diversen en bijzonderheden Persoonlijke werkaantekeningen van leidinggevende Correspondentie met de werknemer 4 www.xperthr.nl | 0314-358 356 | XpertHR, de HR antwoordbank is onderdeel van Reed Business Information Welke gegevens horen uitdrukkelijk niet thuis in een personeelsdossier? Het is (op grond van art. 16 e.v. Wbp) uitdrukkelijk verboden om informatie in het personeelsdossier op te nemen over iemands: Ras Geloofsovertuiging Lidmaatschap van een vakbond, kerk, milieubeweging of politieke partij Seksuele geaardheid Lichamelijk en geestelijke gezondheid Strafblad Hoe in de praktijk om te gaan met een verzoek om inzage en correctie? In de praktijk kan aan verplichting om de werknemer op zijn verzoek inzage te geven in zijn personeelsdossier en eventuele correctie worden voldaan door: Voor zover nodig de hiervoor bedoelde interne notities (tijdelijk) te verwijderen uit het dossier. De werknemer inzage te geven in het bijzijn van bijvoorbeeld de direct leidinggevende of HR adviseur en de werknemer desgewenst kopieën te verstrekken van door hem aangewezen documenten uit het personeelsdossier. Let op! Geef het dossier nooit uit handen. Honoreer het verzoek om inzage binnen vier weken. Corrigeer alleen gegevens als deze feitelijk onjuist zijn. Als gegevens subject onjuist zijn (als een werknemer het bijvoorbeeld niet eens is met de inhoud van een gespreksverslag of beoordeling), dan heeft hij het recht om zijn eigen versie aan het dossier toe te laten voegen. Digitaal personeelsdossier Tegenwoordig worden steeds meer documenten digitaal bewaard. Het scannen van papieren documenten om ze daarna slechts geautomatiseerd te gebruiken, wordt ook steeds populairder. Het bespaart namelijk veel werkruimte en tijd. 5 www.xperthr.nl | 0314-358 356 | XpertHR, de HR antwoordbank is onderdeel van Reed Business Information Aan het digitaal bewaren en beheren van personeelsdossier, kleven in juridisch opzicht enkele haken en ogen, waar rekening mee gehouden moet worden, namelijk het treffen van passende beveiligingsmaatregelen en de bewijsfunctie van het personeelsdossier. Passende beveiligingsmaatregelen Net als bij een fysiek personeelsdossier geldt dat de werkgever er voor moet zorg dragen dat onbevoegden zich geen toegang kunnen verschaffen tot de dossiers. Enerzijds betekent dit dat de werkgever passende technische en organisatorische maatregelen moet treffen ter beveiliging. Anderzijds betekent dit dat de werkgever goed moet kijken (en op dat niveau ook passende beveiligingsmaatregelen moet treffen) naar het autorisatievraagstuk: wie hebben toegang tot het digitale personeelsdossier? Wie vult het dossier en wie beheert het dossier? Bewijsfunctie van het personeelsdossier Een belangrijk aspect van het personeelsdossier is de bewijsfunctie. Denk aan de originele (wijziging van de) arbeidsovereenkomst(en), gespreksverslagen, gemaakte afspraken, et cetera, voorzien van de handtekening van de werknemer. Originele door de werknemer getekende stukken, hebben meer bewijskracht dan een kopie of een print van een ingescand document. Een uitzondering hierop is de situatie waarin sprake is van substitutie, in die zin dat de digitale reproductie (de scan) het originele papieren document vervangt. Die uitzondering doet zich alleen voor als er binnen de organisatie (strikte) voorwaarden gesteld worden aan het scanproces, het opslaan van de documenten en het beheerproces na het digitaliseren en de bewaartermijnen goed in acht worden genomen. Bij het digitaliseren moet veel aandacht worden geschonken aan echtheidskenmerken van de documenten (de authenticiteit van de herkomst, de integriteit en controleerbaarheid van de inhoud). Als een beroep wordt gedaan op een document uit een digitaal personeelsdossier, moet aangetoond kunnen worden dat de inhoud door conversie niet is gewijzigd en dat er geen selectie in de gegevens is gemaakt. Beveiliging met elektronische certificaten kan hiertoe bijdragen (art. 3:15a BW) en er kan een bewijsovereenkomst tussen partijen worden gesloten (notitie Bewaren en bewijzen van het ministerie van Economische Zaken in samenwerking met ECP.nl). Binnen de gehele wettelijke bewaartermijn moeten de digitale bestanden vlot in te zien zijn. Meer hierover kunt u nalezen in de brochure Uw geautomatiseerde administratie en de fiscale bewaarplicht op de website van de Belastingdienst. Uitbesteden Omdat er veel haken en ogen kleven aan het digitaliseren van personeelsdossiers, wordt dit in de praktijk meestal uitbesteed aan externe partijen die hierin zijn gespecialiseerd. Hierbij 6 www.xperthr.nl | 0314-358 356 | XpertHR, de HR antwoordbank is onderdeel van Reed Business Information moet er wel rekening mee gehouden worden dat ook als het digitaliseren en beheer van personeelsdossiers is uitbesteed aan derden, de werkgever ten opzichte van de werknemer verantwoordelijk blijft voor de correcte toepassing van de geldende regels. Vernietiging fysiek dossier? Als digitalisering van de personeelsdossiers heeft plaatsgevonden, is de vraag wat er moet gebeuren met het fysieke dossier. Wordt het fysieke dossier vernietigd of worden (delen van) de fysieke dossiers bewaard? Die vraag laat zich in het algemeen niet eenvoudig beantwoorden. Dat hangt af van hoe digitalisering heeft plaatsgevonden en of de authenticiteit, integriteit en controleerbaarheid van de gegevens voldoende gewaarborgd kan worden. Uiteraard moet ook zijn voldaan aan alle andere verplichtingen die gelden voor personeelsdossier (dus voor fysieke en digitale dossiers). Als digitalisering en beheer plaatsvindt door een externe partij, moet dat onderling besproken worden en moeten daar afspraken over worden gemaakt (in die zin dat de externe partij er voor in staat dat voldaan is aan alle eisen die gelden voor het digitaliseren van personeelsdossiers, mede met het oog op de aansprakelijkheid van de externe partij ten opzichte van de werkgever voor het geval toch niet aan alle verplichtingen is voldaan). Als de werkgever daar niet van overtuigd is of niet bereid is om op dat punt risico te lopen, is het raadzaam om de Engelse uitdrukking “better safe than sorry” toe te passen en de belangrijke originele documenten uit het personeelsdossier (met daarop de handtekening van de werknemer) te bewaren. Meer weten over het Personeelsdossier? Op de kennisbank XpertHR vindt u ook een grote hoeveelheid antwoorden en vakinhoudelijke achtergrond informatie over HR gerelateerde taken zoals het correct bijhouden van een personeelsdossier. Met stappenplannen, xpertise, jurisprudentie en praktijkvragen worden arbeidsrechtelijke en vakinhoudelijke vragen toegelicht door onze auteurs en vertaald naar wat dit voor u in de praktijk betekent. XpertHR, de HR Antwoordbank HR professionals en adviseurs zijn vaak erg veel tijd en geld kwijt aan personeelsbeleid. Informatie moet bij verschillende bronnen verzameld worden en deze bronnen spreken elkaar soms tegen. Bij XpertHR vindt u alles met betrekking tot personeelszaken op één plek. Wij helpen u graag met handige checklists, arbeidscontracten, voorbeeldbrieven, betaalbaar juridisch advies en nog veel meer. Compleet, actueel en betrouwbaar. Benieuwd naar de mogelijkheden van XpertHR voor uw organisatie? Vraag een offerte aan of bekijk de demo op XpertHR.nl 7 www.xperthr.nl | 0314-358 356 | XpertHR, de HR antwoordbank is onderdeel van Reed Business Information