CGG Ahasverus 5.1 KERNPROCESSEN HULPVERLENING. 5.1.2

CGG
Ahasverus
5.1
KERNPROCESSEN HULPVERLENING.
5.1.2 Specifieke procedures
5.1.2.1 Crisishulpverlening IJH – protocol CGG’s Vlaams Brabant.
Auteur:
An Vranckx
1
Goedgekeurd:
Dagelijks Bestuur
Geldig vanaf:
01/07/09
status 4
21/12/10
6 p.
Herzieningsdatum:
04/2012
Inleiding: situering crisis en dringende hulpverlening binnen de werking van het CGG
Definitie crisis – dringend
Een crisis is een situatie waarbij zowel de cliënt, de familie als de hulpverlener van oordeel is dat er
onmiddellijk tot binnen de 48 uren een interventie dient te gebeuren. De situationele context kan zeer
verschillend zijn. Doorslaggevend bij hulpverleners is acuut gevaar voor de eigen of iemand anders
veiligheid of integriteit zoals bij acute psychose, acute suïcidaliteit, ernstige en recente automutilatie,
acute kindermishandeling, een acuut gezinsconflict met fysieke agressie, dreigende ineenstorting van
draagkracht bij de omgeving.
NOOD AAN GESPECIALISEERDE GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG?
Ja
Neen
Voldoende protectie waardoor
gespecialiseerde ggz op dit
ogenblik niet nodig is
↓
URGENTIEGRAAD
Crisis
(binnen 48 u)
Nu
“Het loopt slecht af
als er nu niets
gebeurt”
Dringend
(48u -2 weken)
“Dit kan niet op de
gewone wachtlijst”
“Het wordt (veel)
erger als er niet snel
iets gebeurt”
Niet-dringend
De aanmelding loopt
volgens de gewone
criteria
“Het is erg, er is hulp
nodig”
Indicaties voor crisis of voorrang wachtlijst
- Psychose
- Suïcidaliteit
- Automutilatie
- Kindermishandeling
- Acuut gezinsconflict
- Geen draagkracht, of het totaal wegvallen van de draagkracht
- Escalatie van fysieke agressie
De gemeenschappelijke noemer is acuut gevaar voor de eigen of andermans veiligheid of integriteit
Dringende hulpverlening door CGG
Waar vele hulpverleningsvoorzieningen aan maximumtermijnen gebonden zijn, profileren de CGG’s
zich als voorzieningen ggz-hulp verlenen “zo kort als mogelijk maar ook zolang als nodig”. O.a.
jongeren en gezinnen die onder de ruim begrepen noemer ‘sociale psychiatrie’ kunnen gevat worden,
worden soms ettelijke jaren ondersteunend begeleid. Ook de psychotherapeutische begeleiding van
kinderen/jongeren met een ernstige verstoorde of bedreigde ontwikkeling neemt soms verschillende
jaren in beslag. Om dit te kunnen waarmaken werken de CGG’s vrij gestructureerd op afspraak. De
vraag is ook al vele jaren veel groter dan het aanbod, wat tot soms lange wachtlijsten leidt.
Deze werkinhoud en -organisatie is moeilijk te verzoenen met een echte crisishulporganisatie die veel
meer flexibiliteit veronderstelt om snel op de bal te kunnen spelen en erg tijds- en arbeidsintensief is.
Deze nodige tijd kan binnen de CGG’s niet ‘vrijgehouden’ worden.
Het aanbod aan ambulante dringende hulpverlening is met andere woorden zeer beperkt en verschilt
van vestiging tot vestiging:
-
In het CGG Ahasverus (vestigingen in Asse, Halle en Vilvoorde) is er naast de gewone instroom
een aanbod van dringende hulpverlening:
 een voorrangsregeling op de wachtlijst is mogelijk voor die aanmeldingen die als dringend en
als prioritaire problematiek worden ingeschat (zoals eerder in de tekst gedefinieerd). In geval
van niet prioritaire CGG-problematiek wordt er met de cliënt gezocht naar een gepaste
doorverwijzing.
 Acute crisisinterventies gebeuren enkel in eigen lopende dossiers.
-
CGG PassAnt werkt met een 5-gesprekkenmodel ( = voorrangsbehandeling ) wanneer cliënten
zich in een crisissituatie aanmelden. Na die 5 gesprekken dienen de cliënten in de normale
procedure te worden opgevangen. Dit betekent dat ze (terug) op de reguliere wachtlijst komen.
Deze gang van zaken is met de cliënt en zijn omgeving besproken bij de aanvang van deze
voorrrangsbehandeling. Het staat de desbetreffende therapeut dan ook vrij om de cliënt en het
cliëntsysteem in te schuiven op de wachtlijst.
We merken echter dat therapeuten vanuit een empathische houding naar de cliënt en zijn probleem
toe met deze gang van zaken worstelen. Vanuit hun betrokkenheid en zorg wordt deze cliënt dan
ook soms blijvend gevolgd, omdat:
o er een therapeutische relatie is opgebouwd.
o het crisisachtige (wat) geluwd is en de onderliggende beïnvloedende processen en patronen
zichtbaar zijn geworden.
o er een aanzet is gemaakt om hier rond verder te werken.
Met deze voorrangsbehandelingen werken we alleszins vraaggericht, maar de vraag stelt zich of er
geen expertise moet worden opgebouwd rond kortdurende en crisisinterventies, indien we dit in
een CGG context verder willen uitbouwen.

In het CGG Vlaams-Brabant Oost wordt voor eigen cliënten zo nodig een spoedafspraak geregeld.
Nieuwe aanmeldingen die als dringend worden ingeschat krijgen voorrang op de wachtlijst en
kunnen vaak binnen de 2 weken worden opgevangen. Indien een (nieuwe) situatie té acuut lijkt
wordt naar een spoedgevallendienst (of eventueel huisarts) verwezen. De vestiging te Tienen
houdt wekelijks één therapeut 1 uur vrij voor een crisisaanmelding/intake.
Specifieke restricties per CGG’s geven:
1. In het CGG Vlaams-Brabant Oost, vestiging Leuven worden nieuwe cliënten met een crisis of
spoedgeval niet opgevangen, evenmin cliënten voor wie de veiligheid in het gedrang is. Er wordt
dan doorverwezen of samengewerkt met de spoedgevallendienst van het UPC KULeuven campus
Gasthuisberg, het KiTT-project of de crisisgroep van het UPC KULeuven campus Kortenberg. In
de vestiging te Tienen wordt niet gewerkt rond crisis inzake middelenmisbruik/afhankelijkheid.
2. Ook het CGG Ahasverus neemt geen crisis op indien ernstig middelenmisbruik op de voorgrond
treedt. Hiervoor wordt contact genomen met De Spiegel. Bij crisis doet het CGG Ahasverus
binnen de provincie beroep op: K-psy (resid.), CKG, CAW-JAC, huisarts, PAAZ, CBJ, VK, COC,
outreaching. Buiten de provincie: K-psy (resid.), CKG, COC, residentiële voorzieningen buiten de
provincie via CBJ.

Het CGG PassAnt werkt evenmin met crisis ingeval van middelenmisbruik of ernstige
gewelddelicten (deze laatste worden ook niet aangemeld). Er wordt in die gevallen doorverwezen
naar het comité, bijzondere jeugdzorg of kinderpsychiatrie.
Opmerkingen
Vaak kunnen crisissen “ontmanteld” worden indien een onderlegde hulpverlener voldoende tijd kan
uittrekken om met de betrokkenen een gesprek te voeren.
Crisishulpverlening vereist een specifieke methodologie en een belangrijke investering in mensen en
middelen. Verschillende diensten zullen bovendien in crisisopvang moeten investeren om dit probleem
effectief aan te pakken. Volgende randvoorwaarden zijn in ieder geval essentieel:
 De directie legt prioriteit in crisisopvang en is bereid hiervoor de nodige investeringen te
doen
 Bijkomend personeel in CGG en K-diensten
 Beschikbaarheid buiten kantooruren
 Hulpverleners zijn opgeleid in acute en kortdurende opvang en ervaren crisiszorg als
onderdeel van hun takenpakket
 Voldoende crisisbedden in K-diensten zodat residentiële opname indien nodig mogelijk is
De outreachingprojecten rond kinderen en jongeren kunnen hier mogelijks een belangrijke partner bij
zijn.
2
Visie: CGG inzet in kader van het hulpprogramma IJH in Vlaams Brabant.
In de overeenkomst 2009-2011 krijgen de CGG een expliciete opdracht zich te houden aan de
convenant IJH. Dit wordt als volgt geformuleerd: het CGG verbindt zich ertoe in situaties met
ernstige psychische problematiek binnen 2 dagen een CGG consult aan te bieden, minstens 1 keer per
maand.
In de onderhandelingen op provinciaal niveau geven de CGG aan dat, indien mogelijk, zij voor
specifieke situaties in een ‘dragend aanbod’ voorzien.
Wanneer we de acties en de modaliteiten bekijken strookt dit niet met wat het CGG in de realiteit kan
aanbieden.
Wat de modaliteiten betreft stelt het ‘aan huis’ gaan problemen (hoewel onderdeel van ambulante zorg
is dit wegens de werkdruk zeer uitzonderlijk), evenals de intensiteit (1-5 uur), de frequentie (3-5 keer
per week) en het maximum van 28 dagen.
De CGG hebben ook geen specifieke modules rond crisis. Initiatieven in die richting zoals in PassAnt
blijven door het ontbreken van de nodige middelen beperkt. Los van de middelen zijn de CGG op dit
ogenblik onvoldoende inhoudelijk uitgerust en georganiseerd om aan crisishulpverlening, of
begeleiding in het kader van crisishulpverlening te doen.
3
Richtlijnen en afspraken.
Samenvattend: consultaanbod aan hulpverleners crisismeldpunt IJH door CGG in Vlaams-Brabant
Algemene richtlijnen
Bij ernstige psychische problematieken zijn de CGG bereid om binnen de kantooruren een telefonisch
consult aan te bieden aan de hulpverlener die contact neemt via het crisismeldpunt, ongeacht of de
cliënt gekend is bij het CGG of niet. Indien uit dit consult blijkt dat het een situatie betreft die
ambulant haalbaar is mits een snelle opstart van een CGG-begeleiding, dan kan een snelle instroom
aangeboden worden. We spreken dan eerder over ‘dringend’ (= binnen de 2 weken) dan over ‘crisis
(= binnen de 48 uur). De aanmeldende hulpverlener en het natuurlijk netwerk van het kind/de jongere
moeten dan wel in staat en bereid zijn verder de opvang en de opvoedingsverantwoordelijkheid te
blijven verzorgen.
Praktische afspraken
1. IN HET CGG
 indien gebeld wordt vanuit het crisismeldpunt wordt zoals gebruikelijk een telefonische
screening ingevuld én wordt er voorzien dat een hulpverlener terugbelt of kan gebeld worden
binnen de 48u.
 De hulpverlener van het CGG doet een inschatting naar urgentie, mogelijke rol hierin van het
CGG en zorgt indien aangewezen voor een voorrangsinschrijving.
 De hulpverlener vult tevens de registratie op de website van integrale in.
 (ergens voorzien in eigen registratie?)
2. IN HET CRISISMELDPUNT
 de hulpverlener van het crisismeldpunt neemt telefonisch contact op met het CGG van de
regio van de cliënt ingeval het een ernstige psychische problematiek1 betreft die mogelijks
aanleiding kan geven tot voorrang.
- Aarschot/Diest, CGG-VBO: 016/55.19.00 (roze en groen ingekleurde gemeenten op kaart)
- Asse, Ahasverus: 02/452.52.94
- Dilbeek, Passant: 02/569.19.10
- Haacht, Passant: 016/31.99.99
- Halle, Ahasverus: 02/356.99.30
- Halle, PassAnt: 02/361.21.28
- Leuven, PassAnt: 016/31.99.99
- Leuven, CGG VBO: 016/33.69.32 (blauw ingekleurde gemeenten)
- Sterrebeek, CGG VBO: 02/688.43.50 (geel ingekleurde gemeenten)
- Tienen, CGG VBO: 016/80.17.50 (rood ingekleurde gemeenten)
- Vilvoorde, Ahasverus: 02/253.19.00
 Op voorhand wordt volgende informatie verzameld zodat dit telefonisch kan worden
doorgegeven (Registratieformulier telefonische screening; zie ook volgend blad)
Definitie van ernstige psychische problematieken: psychose, suïcidaliteit, automutilatie, kindermishandeling,
acuut gezinsconflict, het ontbreken of wegvallen van de draagkracht, escalatie van fysieke agressie, waarbij er
een acuut gevaar is voor de eigen veiligheid of integriteit of die van iemand anders
1
Registratieformulier telefonische screening
Datum:
Naam screener :
Naam contactpersoon van crisismeldpunt :
Aanmeldende instantie:
Naam contactpersoon aanmelder:
Naam van het kind :
Naam vader :
Naam moeder :
Samenlevingsvorm ouders :
 samenwonend /gehuwd sinds :
 gescheiden :
o datum :
o verloop :
o regeling kinderen :
o ouder(s) op de hoogte en akkoord van dit telefonisch consult?
o kind op de hoogte en akkoord van dit telefonisch consult?
Verblijfssituatie van het kind :
 eigen ouders :
 alleenstaande moeder of vader :
 nieuw samengesteld gezin van moeder of vader :
 pleeggezin :
 familie :
Andere kinderen in het gezin :
 oorspronkelijk gezin :
 nieuw samengesteld gezin :
School :
 naam en gemeente school:
 studierichting en jaar:
 CLB betrokken?
Hulpverlening
 door wie verwezen naar CGG?
 naam en adres huisarts :
o op de hoogte van problemen?
 andere hulpverleningsinstanties in het verleden?
 huidige hulpverleningsinstanties?
Klacht/probleem geformuleerd door ouders/verwijzer
 Omschrijving van de klachten/problemen, indien diagnose : welke en door wie gesteld? Life
events?
 Oorzaak van problemen/klachten volgens contactpersoon?
 Omschrijving van klacht/probleem door kind/jongere :
 Medicatiegebruik? Zo ja, welke?
 Waarom nu telefonisch consult CGG? Verwachtingen?
 Aard van de hoogdringendheid :
 Welke opvoedingsverantwoordelijke heeft en behoudt de verantwoordelijkheid voor de opvang en
zorg van het kind?