Individuele AandelenWijzer U overweegt een belegging in aandelen in uw portefeuille. Maar wat zijn aandelen en welke risico’s loopt u daarbij? Deze Individuele AandelenWijzer is uitsluitend bedoeld om u in grote lijnen uit te leggen wat de rol en werking is van aandelen in een beleggingsportefeuille. Ook informeren wij u over de verschillende soorten aandelen en vergelijkbare beleggingsproducten. Deze Wijzer is niet bedoeld om een volledige opsomming te geven van alle gevaren en risico’s van aandelen. Dit document is ook niet bedoeld om u te adviseren om in aandelen te gaan beleggen. Geeft u bij uw adviseur aan dat u de mogelijke voor- en nadelen van beleggen in aandelen begrijpt en dat u hierover adviezen wilt ontvangen? Dan pas geeft uw adviseur u meer specifieke informatie over welke aandelenbeleggingen voor u interessant kunnen zijn. Inhoud Beursgenoteerde gewone aandelen Certificaten van aandelen Preferente aandelen Certificaten van preferente aandelen Wat kan Van Lanschot Bankiers voor u betekenen? 1 2 2 3 3 Beursgenoteerde gewone aandelen Een aandeel is een bewijs van deelneming in het eigen vermogen van een onderneming. Een aandeel kent geen looptijd of einddatum. Het rendement op aandelen kan bestaan uit twee onderdelen: een eventuele waardestijging van het aandeel en/ of een mogelijke dividenduitkering. De waardestijging in de vorm van een oplopende aandelenkoers is onzeker en kan ook omslaan in verlies. In geval van faillissement kan de waarde teruglopen tot nul. U kunt uw inleg dus volledig verliezen. De waarde van een aandeel kan fluctueren en de koers waartegen de aandeelhouder in de toekomst kan verkopen is onzeker. Het koersverloop is onder andere afhankelijk van: –de gang van zaken bij en de toekomstverwachtingen voor de onderneming, –de economische en monetaire ontwikkelingen in de voor de onderneming relevante regio’s, –het beursklimaat op de beurzen waar het aandeel genoteerd staat. Deze factoren zijn ook van invloed op de volatiliteit (beweeglijk­ heid) van de koers van een aandeel. De koers van een aandeel is niet constant, maar kan in de loop van de tijd scherp fluctueren en dit is afhankelijk van de grootte van aanwezige risico’s. 2 Individuele AandelenWijzer De belangrijkste algemene risico’s waar beursgenoteerde aandelen aan zijn blootgesteld zijn hangen samen met boven­ genoemde punten en zijn in willekeurige volgorde (bron: AFM, 9 december 2016). –Kredietrisico. Dit is het risico dat de onderneming waarin u belegt niet aan zijn betalingsverplichtingen kan voldoen of zelfs failliet gaat. Dit betekent bijvoorbeeld dat er geen dividend kan worden betaald door een te hoge schulden­ positie of dat je beleggingen niets meer waard zijn. –Marktrisico. Dit is het risico dat beleggingen minder waard worden door ontwikkelingen in de algemene economische situatie. Een verslechtering van de economische groei kan bijvoorbeeld een negatief effect hebben op de waarde van een onderneming. Het gevolg zal zijn dat de aandelen van die onderneming minder waard worden. –Liquiditeitsrisico. Dit is het risico dat beleggingen zoals aandelen niet of nauwelijks verhandeld kunnen worden op de beurs. De beleggingen zijn dan niet ‘liquide’. Hierdoor kunt u uw beleggingen (tijdelijk) niet verkopen. U kunt dus niet vrij over uw inleg beschikken of u krijgt een slechtere prijs voor uw beleggingen als u deze verkoopt. –Valutarisico. Dit ontstaat wanneer u in een andere valuta dan uw eigen valuta belegt. Als de koers van die andere valuta daalt in vergelijking met de euro, dan heeft dit een negatieve invloed op de waarde van uw beleggingen in die andere valuta. –Renterisico. Dit is het risico dat de waarde van beleggingen daalt als de marktrente stijgt. Een stijgende rente kan tot minder consumptie leiden en hogere rentelasten bij een onderneming. Dit kan de winst van ondernemingen onder druk zetten. Een renteverhoging kan daarom een negatieve invloed op de waarde van aandelen hebben. Aandeelhouders kunnen dividend uitgekeerd krijgen. Als u dividend ontvangt, dan wordt daarover in principe dividendbe­ lasting ingehouden. De hoogte van het dividend wordt jaarlijks vastgesteld door de Algemene Vergadering van Aandeelhou­ ders. Dividend is een uitkering van een deel van de winst. De hoogte en stabiliteit van het dividend is niet gegarandeerd. Als een onderneming in het afgelopen jaar onvoldoende winst heeft gemaakt, dan wordt de hoogte van het dividend hierop aangepast. Het kan voorkomen dat een onderneming dividend niet in contanten maar in de vorm van aandelen uitkeert, dit heet stockdividend. Met stockdividend krijgt u nieuwe aandelen. Sommige ondernemingen bieden een keuzedividend aan. Voor deze gevallen geeft u Van Lanschot de standaardinstructie of u dividend in contant of in aandelen wilt ontvangen. Certificaten van aandelen Certificaten van aandelen zijn financiële instrumenten die gewone aandelen vertegenwoordigen. De certificaten zijn meestal uitgegeven door een aparte stichting (administratiekantoor) die de aandelen van de onderneming in handen heeft. De certificaten worden dus niet uitgegeven door de vennootschap die de aandelen uitgeeft. Certificaathouders zijn deelgerechtigd in de onderliggende aandelen, maar niet alle rechten die zijn verbonden aan aandelen zijn van toepassing op certificaten van aandelen. Vaak is bijvoorbeeld het stemrecht beperkt. Op deze manier kan het uitgeven van certificaten van aandelen dienst doen als beschermingsconstructie tegen vijandige overnames van de onderneming. De eigenschappen en potentiële risico’s zijn in principe dezelfde als de eigenschappen en de potentiële risico’s van gewone aandelen. Voorbeelden van certificaten van aandelen zijn de aandelen van ING, Unilever en ABN Amro. Preferente aandelen Preferente aandelen verschillen van gewone aandelen met de aangepaste rechten (preferenties) die houders van preferente aandelen bezitten. Er bestaan verschillende preferenties en hierdoor is het risico-rendementsprofiel per geval afwijkend. Daarom zijn preferente aandelen ingewikkelde beleggings­ producten. De preferentie heeft namelijk invloed op de waarde van het instrument. Hoe meer rechten een preferentie aan de houder van preferente aandelen geeft, des te groter de waarde van het instrument. Andersom geldt dit ook. Vaak keren preferente aandelen bijvoorbeeld een vooraf vastgesteld dividend uit, terwijl het dividend op gewone aandelen varieert of nihil is. Deze zekerheid vergroot de waarde van het instrument. Ook kunnen houders van preferente aandelen voorrang hebben in het ontvangen van dividend boven gewone aandeelhouders. Preferente aandelen kennen vaak geen stemrecht, tenzij de onderneming niet in staat is het vastgestelde dividend uit te keren. Dit heeft juist weer een negatieve invloed op de waarde van het instrument. Houders van preferente aandelen kunnen bij liquidatie van een onder­ neming voorrang hebben op houders van gewone aandelen, na obligatiehouders. Met deze eigenschappen vertonen preferente aandelen gelijkenissen met obligaties. De waardering van preferente aandelen is in dat geval vergelijk­baar met obligaties. In de praktijk betekent dit dat in dat geval een stijgende rente een negatief effect hebben op de waarde van het preferente aandeel. De waarde van het instrument profiteert dan juist bij een daling van de rente. Ook is de waarde van preferente aandelen dan minder volatiel. De kans op sterke afwijkingen in de waarde naar boven of beneden zal dan kleiner zijn. Preferente aandelen zijn meestal niet of beperkt vrij verhandelbaar op de beurs. Soms zijn preferente aandelen terugroepbaar. Individuele AandelenWijzer Afhankelijk van de voorwaarden wordt in dat geval meestal de nominale waarde van het preferente aandeel terugbetaald. Er zijn twee soorten preferente aandelen: cumulatief preferente aandelen en niet-cumulatief preferente aandelen. –Cumulatief preferente aandelen. Dit zijn een vorm van preferente aandelen waarbij de houders recht houden op niet uitbetaalde dividenden in het verleden. Als een onderneming bijvoorbeeld vanwege bedrijfseconomische redenen besluit om het dividend te schrappen, dan ontvangen houders van cumulatief preferente aandelen dit geschrapte dividend alsnog voordat gewone aandeelhouders weer dividend ontvangen, tenzij de onderneming failliet gaat. Houders van cumulatief preferente aandelen verliezen dan dit recht. –Niet-cumulatief preferente aandelen. Houders van nietcumulatief preferente aandelen missen het recht op latere uitbetaling van in het verleden geschrapt dividend, in tegen­­stelling tot houders van cumulatief preferente aandelen. Certificaten van preferente aandelen Soms geeft een onderneming via een stichting administratie­ kantoor certificaten van preferente aandelen uit om het stemrecht van houders van preferente aandelen te beperken, ten gunste van gewone aandeelhouders. Dit gebeurt op vergelijkbare wijze als bij certificaten van gewone aandelen. Houders van certificaten van preferente aandelen beschikken niet over stemrecht. De eigenschappen en potentiële risico’s zijn in principe dezelfde als de eigenschappen en de potentiële risico’s van preferente aandelen en zijn dus ook ingewikkelde beleggingsproducten. Houders van preferente aandelen hebben bij liquidatie van een onderneming voorrang op houders van gewone aandelen, na obligatiehouders. Met deze eigenschappen vertonen preferente aandelen gelijkenissen met obligaties. De waardering van preferente aandelen is in dat geval vergelijkbaar met obligaties. Preferente aandelen zijn meestal niet of beperkt vrij verhandelbaar op de beurs. Wat kan Van Lanschot Bankiers voor u betekenen? Een aandeel kan een goede aanvulling op de samenstelling van uw beleggingsportefeuille zijn. Vooraf dient u zich goed te realiseren wat de kenmerken en risico’s zijn van dit soort beleggingen. Beleggingen in aandelen kennen geen gegarandeer­ de teruggave van uw inleg, waardoor u het risico loopt uw investering deels of zelfs geheel kwijt te raken. Daarom dient u zich goed te realiseren waar de rendementen van aandelen van afhankelijk zijn en wat de bijbehorende risico’s zijn. Uw adviseur kan u aanvullende informatie geven. Ook kan hij of zij u helpen bij bepalen welke belegging voor u geschikt en passend is. Disclaimer De informatie die is opgenomen in deze publicatie is uitsluitend bestemd voor algemene doeleinden. Met uw individuele speci­fieke omstandigheden is geen rekening gehouden. De informatie kan niet worden beschouwd als een juridisch, financieel, fiscaal of ander professioneel advies. Wij adviseren u op grond van de informatie niet meteen tot actie over te gaan en vooraf­­gaand aan uw eventuele actie eerst deskundig advies in te winnen. Deze publicatie is geen aanbod en u kunt aan deze publicatie geen rechten ontlenen. Bij de totstandkoming van deze publicatie hebben wij de grootst mogelijke zorgvuldigheid betracht bij de selectie van externe bronnen. Wij kunnen niet garanderen dat de informatie van deze bronnen die in deze publicatie is opgenomen juist en volledig is of in de toekomst zal blijven. Wij aanvaarden geen aansprakelijkheid voor druk- en zetfouten. Wij zijn niet verplicht de informatie die wij hebben opgenomen in deze publicatie te actualiseren of te wijzigen. Alle rechten ten aanzien van de inhoud van de publicatie worden voorbehouden, inclusief het recht van wijziging. Het is niet toe­gestaan de gegevens in de publicatie geheel of gedeeltelijk te reproduceren, in welke vorm dan ook, zonder vooraf­gaande schriftelijke toestemming van F. van Lanschot Bankiers NV. Overige informatie F. van Lanschot Bankiers NV is statutair gevestigd aan de Hooge Steenweg 29, 5211 JN te ’s-Hertogenbosch, KvK ’s-Hertogenbosch nr. 16038212 met BTW-identificatienummer NL.004 670632.B.01. F. van Lanschot Bankiers NV is als bank geregistreerd in het Wft-register en staat onder toezicht van De Nederlandsche Bank NV (DNB), Postbus 98 1000 AB Amsterdam, en de Autoriteit Financiële Markten (AFM), Postbus 11723 1001 GS Amsterdam. F. van Lanschot Bankiers NV kan optreden als aanbieder van betaal-, spaar- en kredietproducten, als bemiddelaar in verzekerings­­producten en als aanbieder en/of uitvoerder van beleggings­diensten. Voor eventuele klachten inzake onze financiële dienstverlening kunt u zich richten tot uw eigen kantoor van F. van Lanschot Bankiers NV, de afdeling Klachtenmanagement van het hoofdkantoor, Postbus 1021 5200 HC ’s-Hertogenbosch of het Klachteninstituut Financiële Dienstverlening (KiFiD), Postbus 93257 2509 AG Den Haag. 02/17 3