01 Lekker Fit! Inhoudsopgave 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 Lekker Fit Tien pijlers Extra bewegingsonderwijs tijdens en na schooltijd De komst van de gymleraar ‘nieuwe stijl’ Lespakket “Lekker Fit!” Sportlessen als opstap naar de sportvereniging Sportverenigingen terug in de wijken De Eurofittest De Fitmeter Hulp en advies door jeugdverpleegkundige De Jeugdmonitor Rotterdam Oudervoorlichting Aanpak op maat Toekomst Lekker Fit: vanzelfsprekend beleid! Meer informatie Colofon 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 16 16 Lekker Fit Werken aan een gezonde leefstijl voor Rotterdamse jeugd Een op de vier Rotterdamse kinderen in de leeftijdgroep negen en tien jaar heeft overgewicht. Bij een op de tien kinderen is sprake van vetzucht. Dat is ruimschoots boven het landelijk gemiddelde. Allerlei moderne verleidingen (televisie, computer, mobiele telefoon) zorgen ervoor dat kinderen steeds minder actief spelen en bewegen. Daarnaast eisen ook verkeerde eetgewoonten hun tol. De gemeente Rotterdam (Sport en Recreatie, de Gemeentelijke GezondheidsDienst en 01 Lekker Fit! Jeugd, Onderwijs en Samenleving) gaat in samenwerking met schoolbesturen en deelgemeenten de strijd aan tegen overgewicht onder jeugd. In 2005 startten deze diensten het project Lekker Fit, met als basis het stimuleren van beweging en het eten van gezonde voeding. Op de lange termijn heeft dit project als doel de levensstijl van Rotterdamse jeugd te veranderen. Lekker Fit richt zich op de Rotterdamse basisscholen in wijken waar overgewicht relatief veel voorkomt. In 2005 startte het project op dertig scholen. Ieder jaar komen daar 15 basisscholen bij, zodat in 2009 negentig scholen in Rotterdam meedoen aan Lekker Fit. Tien pijlers Lekker Fit moet er voor zorgen dat gezond gedrag weer vanzelfsprekend wordt. Het project bestaat uit tien pijlers die elkaar aanvullen, maar elk een eigen doel dienen. Alleen de Lekker Fit-scholen maken gebruik van alle tien de onderdelen. Sommige pijlers worden ook beschikbaar gesteld voor de overige basisscholen, zoals het lespakket ‘Lekker Fit’. Lekker Fit! 02 Extra bewegingsonderwijs tijdens en na schooltijd Kinderen van groep drie tot en met acht krijgen - minimaal drie keer en maximaal vijf keer - per week onder schooltijd een professioneel gegeven gymles. Aanvullend vinden na schooltijd sport- en spelactiviteiten plaats. In de lessen oefenen kinderen een aantal bewegingsvormen zoals balanceren, klimmen en tik- en loopspelen. Daarnaast kunnen ze kennismaken met verschillende takken van sport en de fun activiteiten als rope skipping. De locaties van de lessen variëren van een gymzaal nabij de school tot een trapveldje of een speeltuin in de buurt. 03 Lekker Fit! “Sporten moet net zo belangrijk worden als lezen, schrijven en rekenen” De komst van de gymleraar ‘nieuwe stijl’ Vanuit het stimuleringsbudget van de gemeente Rotterdam krijgt de basisschool twee jaar lang de beschikking over een vakleerkracht bewegingsonderwijs. De gymleraar ‘nieuwe stijl’ is minimaal in het bezit van het ALO diploma. De gymleraar ‘nieuwe stijl’ verzorgt het sport- en spelaanbod tijdens en na schooltijd. Lekker Fit biedt studenten van de Haagse Hogeschool afdeling Bewegen en het Albeda College de mogelijkheid om stage te lopen. Tijdens diverse bijeenkomsten stemmen de gymleraren hun activiteitenaanbod af en kunnen zij kennis en ervaring met elkaar uitwisselen. Lekker Fit! 04 Lespakket “Lekker Fit!” Het lespakket Lekkker Fit! is bedoeld voor de groepen één tot en met acht en gaat over gezonde voeding en beweging. In iedere groep worden theorielessen en praktijklessen gegeven die in het teken staan van de thema’s bewegen, voeding en gezonde keuzes. De leerlingen krijgen ook opdrachten, die ze thuis met hun ouders kunnen bespreken. 05 Lekker Fit! “Het aanbod is eigentijds en gericht op wat kinderen leuk vinden” Sportlessen als opstap naar de sportvereniging De deelnemende scholen kunnen hun leerlingen kennis laten maken met verschillende takken van sport. Sportverenigingen uit de buurt presenteren zich in samenwerking met Stichting Rotterdam Sportsupport, Stichting Rotterdam Topsport en de afdeling Sportstimulering van Sport en Recreatie. Zo maken de leerlingen kennis met bestaande sportmogelijkheden dicht bij huis. Sommige sporten worden zelfs gegeven door een topsporter. Indien mogelijk krijgen de kinderen ook training op de accommodatie van de club. Op deze manier worden de kinderen gestimuleerd om lid te worden van een sportvereniging. Lekker Fit! 06 Sportverenigingen terug in de wijken Stichting Rotterdam Sportsupport activeert en ondersteunt verenigingen om in wijken waar onvoldoende sportverenigingen zijn een satellietlocatie op te zetten. Dat kan door de oprichting van een schoolsportvereniging, waarbij leerlingen op een locatie nabij de school trainen en in het weekend op het complex van de vereniging competitiewedstrijden spelen. Ook kunnen verenigingen zonder de directe samenwerking met een school een satellietlocatie opzetten. Doordat sportclubs en hun accommodaties zich dichter in de buurt bevinden, ontstaat er een natuurlijker toeloop van vooral jeugdige - potentiële - leden. 07 Lekker Fit! De Eurofittest Binnen het project Lekker Fit worden bij alle groepen drie tot en met acht twee keer per jaar de Eurofittest afgenomen. Ook wordt een BMI meting (Body Mass Index) gedaan, die de verhouding tussen gewicht en lengte aangeeft. Een vakkundig team - dat werkzaam is voor het project Lekker Fit - meet de algemene conditie en brengt de ontwikkeling gedurende het project in kaart. Hierdoor worden de resultaten van de kinderen duidelijk zichtbaar. Lekker Fit! 08 “Fruit is gezond, veel suiker niet” De Fitmeter De Fitmeter is een speciaal voor Lekker Fit ontwikkeld computerprogramma, met als doel de fitheid van de kinderen inzichtelijk te maken. Hierin word de deelname van de kinderen aan alle activiteiten bijgehouden. Daarnaast wordt de vooruitgang in motorische vaardigheden inzichtelijk gemaakt en worden de resultaten van de Eurofittest ingevoerd. Alle prestaties worden vertrouwelijk behandeld. Op individueel niveau wordt duidelijk welk kind extra zorg en begeleiding op maat nodig heeft. 09 Lekker Fit! Hulp en advies door jeugdverpleegkundige Ouders krijgen extra hulp en advies van de Jeugdgezondheidszorg van de GGD om overgewicht bij hun kinderen te voorkomen of aan te pakken. Dit gebeurt na het preventieve gezondheidsonderzoek van de jeugdarts of jeugdverpleegkundige. Als uit het preventief gezondheidsonderzoek blijkt dat kinderen kampen met overgewicht, kunnen de ouders en het kind voor advies terecht bij de jeugdverpleegkundige. Heeft een kind ernstig overgewicht (obesitas) of motorische achterstanden, dan vindt er een doorverwijzing naar de huisarts plaats. Lekker Fit! 10 De Jeugdmonitor Rotterdam De GGD Rotterdam onderzoekt en volgt de (lichamelijke en psychische) gezondheid en de ontwikkeling van kinderen en jongeren tot en met 19 jaar. De onderwerpen overgewicht, voeding en beweging zijn standaard opgenomen in de Jeugdmonitor Rotterdam. Elk jaar verzamelt de GGD hierover accurate gegevens en bespreekt die met de school. 11 Lekker Fit! Oudervoorlichting Ouders hebben veel invloed op het eetgedrag en de hoeveelheid beweging van hun kinderen. Zij kunnen ook het goede voorbeeld geven. De GGD organiseert daarom in samenwerking met de school ouderbijeenkomsten, waar ouders basisinformatie krijgen over gezonde voeding en beweging. Vier aandachtspunten staan hierin centraal: elke dag ontbijten, minder gezoete dranken, minder televisie kijken en meer bewegen. “Via ouderbijeenkomsten of koffieochtenden wordt de betrokkenheid van ouders gestimuleerd” Lekker Fit! 12 Aanpak op maat Omdat de situatie per deelgemeente, wijk en school verschilt, heeft Sport en Recreatie voor elke deelnemende school een plan op maat gemaakt. De aanpak van het project wordt aangepast op de specifieke situatie van de school. Het accent van het pakket kan daarom per school verschillen. Augustus 2006 13 Lekker Fit! Toekomst Lekker Fit: vanzelfsprekend beleid! Twee jaar lang wordt Lekker Fit actief gestimuleerd vanuit de gemeente. In die periode werken gemeente, scholen en deelgemeenten actief samen om de 10 pijlers structureel onderdeel te maken van het sporten gezondheidsbeleid op de (Brede) school en in de wijk! Lekker Fit! 14 “Veel suiker is niet goed voor je”, zegt Shevaen (8). “Als je dan ook niet sport, word je dik”, voegt haar vriendinnetje Nashaira (7) toe. Shevaen zit op zwemles en doet aan kickboksen. Nashaira zit op ballet. Olivier (7) doet ook wel aan sport, maar pas als hij klaar is met televisiekijken. Als hij thuiskomt van school, eet hij altijd fruit, want dat is gezond. “Maar ook veel chocola, hoor!” Ontbijten doet hij eigenlijk nooit. Net als Marco (7), die best weet dat dat eigenlijk niet gezond is. “Maar mijn moeder heeft daar ’s ochtends geen tijd voor”. (Kinderen van één van de Lekker Fit scholen, over gezonde voeding en beweging) 15 Lekker Fit! Meer informatie Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de Gezondheidslijn; tel. 010 - 433 99 66. De Gezondheidslijn beantwoordt uiteenlopende vragen van ouders en verzorgers, maar ook vragen van scholen en professionals over overgewicht en bewegingsarmoede. Als de Gezondheidslijn vragen niet kan beantwoorden, verwijzen de medewerkers door naar Sport en Recreatie of de dienst Jeugd, Onderwijs en Samenleving. Deze twee gemeentelijke diensten werken samen met de GGD aan het verminderen van overgewicht en bewegingsarmoede bij de Rotterdamse jeugd. Ook kunt u de website: www.rotterdamlekkerfit.nl raadplegen. Colofon Redactie: Vormgeving: Fotografie: Druk: Sport en Recreatie, Gemeente Rotterdam IMMITS©2006 Sport en Recreatie Thieme Media Groep Lekker Fit! 16