Zwart-witte buisjes met onderin een rooster van een of meer elementen. Verder is de pH van belang. Door de ontwikkeling van de preiwortels verandert die waarde, terwijl die constant zou moeten blijven. Daarvoor is er een automatisch werkende zuurregeling op het systeem. De bassins zijn 30 centimeter hoog. Onder normale omstandigheden staat het waterpeil tien centimeter lager. Dreigen de bassins bij veel neerslag over te lopen, dan wordt het overtollige water opgevangen in een aparte silo en gebruikt voor de vochtvoorziening in het kleinfruit. Ten dienste van de gehele sector Sandee maakte op een open dag met bladgewassen kennis met ‘teelt de grond uit’. “Wij telen ook sla voor de huisverkoop. Die bladgewassen op de open dag stonden er gewoon mooi bij. Mijn belangstelling was gewekt. Toen duidelijk werd dat deze aanpak ook kon met prei, heb ik me direct aangemeld als lid van de begeleidingscommissie voor de proeven op Vredepeel. Vervolgens werd een locatie gezocht voor een praktijkproef. Op onze grond is prei telen weleens lastig, en de zoetwatervoorraad is beperkt. Dan kan teelt de grond uit een prima alternatief zijn. Vanuit dat perspectief is dit voor onze regio een mooie proef.” Het primaire doel van de proef is echter ervaring opdoen voor de sector als geheel. De resultaten worden bijgehouden en komen ter beschikking van de preitelers. Prei op water telen lukt, maar is het ook rendabel? Hoeveel ar- De mengput voor meststoffen en voor de sturing van de pH. De planten staan exact geordend in pvc-buisjes, met een klein deel van het blad boven de buisjes uitkomend. Die buisjes zijn zwart-wit: wit aan de buitenkant om de warmte-uitstraling vanuit de buisjes te beperken en zo dus zo veel mogelijk warmte in de buis vast te houden; zwart aan de binnenzijde om de lichtreflectie te minimaliseren en het onderste deel van de preiplanten zo wit mogelijk te houden. De onderkant van elk buisje wordt afgesloten met een roostertje. De wortels kunnen daar gemakkelijk doorheen steken, tot in het water. “We hebben de dunnere planten er wel uitgesorteerd. Dat is niet anders dan bij telen in de grond”, meldt Robert Sandee. De planten worden overeind gehouden in zwartwittte buisjes. beid is nodig? En hoe organiseer je zo’n teelt? Een aspect is bijvoorbeeld de keus voor een bassin in een keer volplanten en alles in een keer oogsten, of continu oogsten en telen (regelmatig oogsten en het bassin direct aanvullen met een gelijk aantal jonge planten). “We kiezen voor deze laatste aanpak. Hoe we dat gaan doen, moeten we nog bekijken”, stelt Sandee. Een ander aspect zijn de waterstromen. “De Kaderrichtlijn Water bijvoorbeeld stelt eisen aan het nitraatgehalte in het oppervlaktewater. We brengen in kaart in hoeverre deze teeltaanpak daaraan kan bijdragen.” Rendabel afzetten Het bedrijf Pater Broersen in Waarland heeft zo’n twee jaar ervaring met de teelt van bladgewassen de grond uit. Dave Smit, nauw betrokken bij de teelt, schat dat de kosten vooralsnog zo’n 30 procent hoger liggen dan telen in de grond. “Het is een innovatie. De kosten zullen best gaan zakken, maar je zit nu nog met kinderziekten. Daar moet je doorheen.” Deze constatering van Smit bevestigt dat prei ‘de grond uit’ ook navenant moet worden betaald. Sandee is ook lid van het praktijknetwerk ‘Meerwaarde voor prei geteeld op water’, waarbinnen wordt bekeken welk afzetconcept het beste past bij deze prei. Belangrijk is het onderscheid met prei van de grond. “In consumentenonderzoek wordt zand in de preischacht vaak als nadeel genoemd. Deze prei is zandloos, als het goed is.” Nog een onderscheid zou de gewasbescherming kunnen zijn. “In alle proeven op PPO Vredepeel met prei op water is nog nooit gespoten tegen schimmels of insecten, en uiteraard ook niet tegen onkruid.” Sandee rekent voor de eerste planting op zo’n 70 groeidagen tot de oogst. Dan zou de oogst in de laatste week van juni vallen. Een beperkt deel van de productie wordt afgezet via huisverkoop, voor de rest wordt gedacht aan verpakken in flowpack met een sticker op de verpakking die duidelijk maakt dat het om een onderscheidend product gaat, met een dito prijsstelling. Als eerste afzetkanaal wordt gedacht aan Agrimarkt. Deze regionale supermarktketen legt veel nadruk op producten uit de eigen streek.● 35