Collega’s voor Collega’s Opvang na ingrijpende gebeurtenissen • Tony Dierckx • Preventieadviseur • De VoorZorg, provincie Antwerpen • Coördinator project “Collega’s voor Collega’s” 2 Collega’s voor Collega’s 2000 2005 •Opvang na overval •Opvang na agressie •Opvang/nazorg na ingrijpende gebeurtenis 2010 3 Marie 4 Vanaf wanneer spreken wij van een ingrijpende gebeurtenis? 5 Ingrijpende gebeurtenis • • • • • Onverwacht, plots Buiten het normale Machteloosheid Angst Geen woorden voor 6 Meer dan de gebeurtenis zelf, zijn het vooral de omstandigheden die een gebeurtenis ingrijpend maken. 7 Hoe snel moet de opvang opstarten? 8 48u 3 maand Impact Verwerking 9 Wie bepaalt of opvang nodig is? 10 Melding Betrokkenen Collega’s Leiding 11 Welke reacties zijn abnormaal? 12 GEEN ENKELE Het zijn allemaal normale reacties op een abnormale gebeurtenis! 13 14 Functionele illusie • • • • Eerlijke wereld Vertrouwen / onkwetsbaar Controle over de dingen Gevoel van veiligheid machteloosheid, toekomstperspectief 15 Waar en hoe verloopt ons opvangtraject? 16 1ste opvang 48u 3 maand Impact Verwerking 1 nazorg 2 3 17 1ste opvang EERST : Veiligheid en nodige verzorging • • • • • • Onmiddellijk, zo snel mogelijk ter plaatse Luisterend oor, comfort bieden Praktische ondersteuning Niet alles gaan overnemen Niet doorvragen op details Geen emoties ontlokken 18 Nazorggesprek(ken) • Geen focus op gebeurtenis zelf • Wel focus op gevolgen van gebeurtenis (normale reacties) • Bijstand bij normale verwerking • Re-integratie in normale werksituatie • Erkenning vanuit werkgever 19 48u 3 maand Impact Verwerking 1 2 3 Chronisch 4 5 20 Verstoorde verwerking • Intense gevoelen nemen niet af • Geen greep op emoties • Blijvende angst door herbeleving • Verstoorde slaap • … Schakel deskundige in 21 Is interne opvang een noodzaak of een deugd? 22 • Slechts klein gedeelte ontwikkelt trauma • Opvang heeft geen invloed op ontwikkeling trauma • Reacties op acute stresssituatie verdwijnen meestal vanzelf 23 • Normale betrokkenheid • Voorkomen 2de maal slachtoffer • Tevredenheid • Geruststellend • Snelle detectie moeilijke verwerking 24 Opvang gebeurt toch best door specialisten? 25 Is echt niet nodig ! • Medewerkers hebben nood aan: – – – – Echte betrokkenheid Natuurlijke steun Uit eigen omgeving Ondersteuning bij re-integratie • Professionele hulpverlener in 1ste fase = signaal van slechte verwerking = signaal van HULP nodig 26 27 Wat verwachten we van collega’s, leidinggevenden, en management? 28 Actieve betrokkenheid • • • • • • • Melding incident Praktische ondersteuning in 1ste fase Begrip tonen voor de situatie en reacties Aangifte arbeidsongeval Lessen trekken en beleid bijsturen Melding moeilijke verwerking Ook na eerste 48u 29 Vraagt ongewenst seksueel gedrag om een ander soort opvang? 30 Specifieke aandachtspunten • • • • • Klacht intern/politie Schaamtegevoel Opvang door mannen? Begrip thuissituatie? Geen waarde-oordeel over reactie/gevoelens 31 Gebruiken we tips en tricks? 32 Do’s en Dont’s 1. Praktische steun (stoel, glas water, familie waarschuwen, kinderopvang, …) 2. LUISTEREN 3. Stilte is OK 4. Niet te snel stoppen met werken 5. Brochure meegeven 33 Do’s en Dont’s 6. Laat medewerker zijn/haar verhaal doen, praat zelf niet te veel 7. Minimaliseer of bagatelliseer nooit 8. Emoties niet sussen, accepteer ze 9. Maak geen grapjes over incident 10.Slachtofferhulp Politie is OK 34 Reacties medewerkers? Zeer positief 35 Bedankt tony.dierckx@devoorzorg.be 36