Vak: Electrische metingen Docent: BSc. Baidjoe D. Begeleider: BSc. Lalay H. Datum uitvoering: 30 october 2013 Inleverdatum: 10 november 2013 Groepsleden: Badrie Winai Satjin; Ganesh Wirash Inleiding Een transformator is een statisch (zonder bewegende onderdelen) elektrisch apparaat, bestaande uit magnetisch gekoppelde spoelen. Stuurt men een veranderlijke stroom door een van de spoelen, de primaire spoel genoemd, dan wordt in de andere spoel(en), de secundaire, een spanning opgewekt. Een belangrijke toepassing is het omzetten van een hogere wisselspanning, zoals de netspanning, naar de gewenste lagere wisselspanning. Voordat zo’n transformator in bedijf wordt genomen word het eerst gemeten om aan bepaalde eisen te kunnen voldoen. Zo’n meting wordt een isolatieweerstand meting genoemd. Hierbij wordt er gebruik gemaakt van een Megger, een meetinstrument die geschikt is om zeer hoge weerstanden te meten. Hoofdstuk 1 De meting §1 Gebruikte apparaten Tijdens het meten hebben we gebruik gemaakt van een Meggger (in dit geval Megger MIT1020/2). Een Megger is een meetapparaat dat wordt gebruikt om zeer hoge weerstanden te meten. Bij deze soort metingen is er ook sprake van zeer hoge spanningen. Dus een Megger moet in staat zijn zeer hoge spanningen (gelijk en wissel), weerstanden en stromen (gelijk en wissel) te meten. Ook hebben wij gebruik gemaakt van een transformator, waarover we de meting hebben gedaan. Een transformator is een apparaat die lage spanningen en stromen omzet in hoge spanningen en stromen en/of omgekeerd. Er bestaan twee soorten Meggers nl.: Grote Meggers die maximaal 10 kV kunnen meten (naam: Megger MIT1020/2) Kleine Meggers die maximaal 1 kV kunnen meten (naam: Megger BM80) De Megger MIT1020/2 is een microprocessor bestuurd 10 kV isolatie meter met een maximale weerstand meetvemogen van 35 TΩ. Deze instrument meet automatisch en kan informatie opslaan en deze informatie verder verwerken. De Megger BM80 is een microprocessor bestuurd 1 kV isolatie meter met een maximale weerstand meetvermogen van 200 GΩ. Deze megger is niet als de Megger MIT1020/2, deze instrument kan geen informatie opslaan en verder verwerken. §1.1 Olie binnen de transformator Om de transformator koel te houden binnen een bepaalde temperatuur wordt er gebruik gemaakt van een bepaald soort olie. Hiernaast wordt het olie ook gebruikt als isolatie materiaal voor de transformator. Deze soorten oliёn zijn als volgt: Paraffine gebasseerd transformator olie Nafta gebasseerd transformator olie Nafta gebasseerd olie wordt gemakkelijker geoxideerd dan Paraffine gebasseerd olie. Het oxidatieproduct van de Nafta gebasseerd olie die Slib wordt genoemd is beter oplosbaar dan het oxidatieproduct van de Paraffine gebasseerd olie. Aldus de slib van de Nafta gebasseerd olie niet neerslaat op de bodem van de transformator. En dus niet de convectionele circulatie van de olie belemmerd, betekent dat het de transformator koelsysteem niet verstoord. Maar bij de Paraffine gebasseerd olie is de oxidatie lager dan die van de Nafta gebasseerd olie en het oxidatieproduct of Sludge is onoplosbaar en slaat neer op de bodem van de tank en belemmerd de transformator koelsysteem. Een ander probleem met de Paraffine gebasseerd olie is zijn hoge vloeipunt te wijten aan het gehalte van vet, maar dit heeft geen invloed op het gebruik ervan door de warme klimaat van Suriname. §2 De meetmethode De meting die er werd verricht wordt een isolatieweerstand meting genoemd. Hierbij worden de weerstanden van de transformator gemeten met behulp van verschillende meetmethoden nl.: van hoogspanning naar laagspanning van hoogspanning naar aarde van laagspanning naar aarde * Voor de hoogspanning werd er 2500 V genomen en voor de laagspanning 500 V §3 De meetresultaat Bij het meten van hoogspanning naar laagspanning bleek de weerstand 11.3 GΩ te zijn. De tijd van deze meting is 20 seconden. Bij het meten van hoogspanning naar aarde bleek de weerstand 8.79 GΩ te zijn. De tijd van deze meting is ook 20 seconden. Bij het meten van laagspanning naar aarde bleek de weerstand 8.49 GΩ te zijn. De tijd van deze meting is 30 seconden. §4 Gebruikte kabels Voor de leidings doeleinden worden er gebruikt gemaakt van twee soorten kabels nl.: AMKA kabels die een doorsnede hebben van 95 mm2 en een maximale stroom van 391 A kunnen verdragen. NYY kabels die een doorsnede hebben van (4×95 mm2)+(1×70 mm2) en een maximale stroom van 201 A kunnen verdragen. Fig. 1 Schematische opbouw van een leidingsnet *Opmerking: Boven een vermogensverbruik van 30 kVA is het verplicht om een transformator te plaatsen (Norm van N.V. E.B.S.). Hoofdstuk 2 De meetresultaten §1 Verwerking van meetresultaten Het vermogen van de gebruikte transformator is 50 kVA. Bij een hoogspanning van maximaal 2500 V wordt de stroom 20 A. Hierbij is de weerstand dan 125 Ω. Bij een laagspanning van minimaal 500 V wordt stroom 100 A. Hierbij is de weerstand dan 5 Ω. §2 Verschil tussen theorie en praktijk Volgens de theorie moet de gemeten weerstand altijd een minimale waarde van 1 GΩ aanwijzen. Maar bij het meten kregen wij verschillende waarden zoals aangegeven in hoofdstuk 1 paragraaf 3. Er is altijd een verschil tussen de berekende waarde en de gemeten waarde. Bij de berekende waarde heb je afrondingsfouten. En bij de gemeten waarde heb je verliezen die er optreden binnen het meetinstrument. Hierdoor zal de meter altijd een mindere waarde aangeven. Maar deze waarde is te verwaarlozen, omdat het een te kleine waarde is. Conclusie In onze meting hebben we gezien dat tijdens het meten veiligheid heel belangrijk is. Voordat en tijdens je gaat meten moet je eerst op jouw eigen veiligheid letten. Om nauwkeurig te meten moeten de klemmen goed geplaast worden. Ook moet er gelet worden op de tijd van de meting. Bronvermelding BSc. Lalay (onderdirecteur N.V. E.B.S.) BSc. Baidjoe D. (docent electrische metingen) Medewerkers van N.V. E.B.S. http://nl.wikipedia.org/wiki/Trafo http://www.instruments4hire.co.uk/test-equipment/product-52-Megger--/MEGGERBM80--50V-1000V-/ http://www.voltimum.co.uk/search/site/megger%20bm80 http://www.electrical4u.com/transformer-insulating-oil-and-types-of-transformer-oil/ Bijlage Figuur. 2 De transformator Dit is de transformator waarover de isolatieweerstand meting werd gedaan. Na de meting werd deze aan de electrische mast vastgemaakt. Figuur. 3 Megger MIT1020/2 Dit is de Megger waarmee de isolatieweerstand meting werd gedaan. De klemmen, rood en zwart zijn ook te zien. De rode klem gaat aan de plus pool en de zwarte klem gaat aan de min pool. Figuur. 4 Steller van de transformator Dit is de steller van de transformator. Hiermee kan er bepaald worden hoeveel spanning aan de installatie te leveren. Figuur. 5 Megger BM80 Dit is de Megger BM80. Hiermee werd helaas niet de isolatieweerstand meting gedaan, omdat deze niet geschikt is voor spanningen hoger dan 1 kV. Figuur. 6 Het gegevensbord Dit is het gegevensbord van de transformator. Hierop staat al de benodigde informatie van de transformator. Bijvoorbeeld wat de maximale vermogen, stroom en spanning is van zo’n transformator. Figuur. 7 De klemmen Om nauwkeurig te kunnnen meten moeten de klemmen goed geplaatst worden. Zowel de rode klem als de zwarte klem.