- Scholieren.com

Geschiedenis
Hoofdstuk 5 De Romeinen
Hoofdstuk 5 De Romeinen
1HV
Paragraaf 1 t/m 7
§1 Van dorp tot stad
A. De Romeinse samenleving was evenals de Egyptische en de Griekse gelaagd.
Uit welke lagen bestond de Romeinse samenleving in de eerste eeuwen?
1. patriciërs (rijke families)
2. plebejers (vrije families)
3. de slaven (arme families)
B. Tussen 500 en 275 voor Chr. Veroverden de Romeinen het grondgebied van de anderen
volken in Italië. Het laatste volk dat zei onderwierpen waren de Grieken. Die hadden in
het zuiden van Italië koloniën gesticht.
C. In de twee Punische oorlogen in de 3e eeuw voor Chr. veroverden de Romeinen al het
grondgebied van de Carthagers buiten Afrika.
D. In de laatste 2 eeuwen voor Chr. Breidden de Romeinen hun macht verder uit in het
gebied rond de Middellandse Zee. De Romeinen noemden hun rijk Imperium Romanum.
Wat betekent dat?
Het Romeinse bestuur
E. Belangrijke ambtenaren in de Romeinse republiek waren de 2 consuls en de senaat.
- De senaten waren de baas. Ze mochten wetten voorstellen. En ze hadden het makkelijk ten
opzichte van elkaar.
- De volksbanen verdedigden de belangen van de plebejers. Ze hadden het recht van veto
over besluiten van en mochten wetten voorstellen.
Recht van Veto betekent ik verbied en dit recht mochten ze gebruiken,
als ze het ergens niet mee eens waren.
F. De senaat had het recht de wetten tegen te houden en de 2 consuls raad te geven. Ook
bepaalde de senaat een wet, die aan de volksvergadering werd voorgelegd.
G. De senaat kreeg in de loop van de tijd de meeste macht in Rome.
Oorzaken daarvan waren:
- de senaat bestond uit zeer ervaren mannen.
- de senatoren bleven hun leven lang lid van de senaat.
H. 2 groepen hadden in de Romeinse geschiedenis helemaal geen invloed op
het bestuur in Rome:
1. vrouwen
2. slaven
Sam den Engelsman
1Bj
Geschiedenis
Geschiedenis
Hoofdstuk 5 De Romeinen
1HV
§2 Gevolgen van de veroveringen
Belangrijke gevolgen ban de veroveringen waren:
Gevolg 1: Er werden provincies ingevoerd
Gevolg 2: De invloed van de Griekse cultuur werd zo sterk dat men de cultuur van het
Romeinse rijk de Grieks-Romeinse cultuur noemden.
Gevolg 3: Er ontstond een nieuwe beneden laag van proletariërs. Door de vele
veroveringsoorlogen waren veel achtergebleven familie leden gedwongen hun
land te verkopen. Zij trokken naar Rome en vormden daar samen met arme
plebejers een nieuwe beneden laag. Patriciërs en rijke plebejers vormden samen
een nieuwe bovenlaag: de Nobiles.
Gevolg 4: In het leger namen beroepssoldaten de plaats in van dienstplichtige burgers. Dat
kwam omdat de proletariërs hun eigen wapenuitrusting niet meer konden
betalen.
Gevolg 5: Het aantal rijke mensen groeide dankzij de enorme buit en het recht
om belasting te heffen.
Gevolg 6: Slaven namen in aantal toe. Dat kwam door het grote aantal veroveringen.
§3. Julius Caesar
De belangrijkste hervormingen van Caesar waren:
- Hij gaf land aan veel arme mensen en aan oud soldaten
- Hij gaf bewoners van de provincies voortaan ook de mogelijkheid het burgerrecht te
verkrijgen;
- Hij wijzigde de kalender.
Sam den Engelsman
1Bj
Geschiedenis
Geschiedenis
Hoofdstuk 5 De Romeinen
1HV
§4 Onder leiding van Augustus komt het keizerrijk tot stand.
A. Na de moord op Julius Caesar ontstond een strijd om macht.
Wie was de winnaar, die de macht kreeg?
De winnaar was Octavianus. Hij veranderde zijn naam in Augustus. Dat betekend de
verhevene. Hij wilde boven alle partijen staan. De naam Augustus herinnerden teveel aan
Burgeroorlogen.
B. Augustus deed alsof hij geen alleen heerser wilde zijn. Waaruit blijkt dat?
- Hij liet bestaan de senaat, volksvergadering, ambten van de consuls en de volkstribuun.
- Hij bleef de senaat om raad vragen
- Hij gaf zichzelf de titel Princeps
C. Augustus wilde wel alleenheerser zijn. Waaruit blijkt dat?
- Augustus liet zichzelf steeds meer macht krijgen.
- Hij liet zich in het hele rijk vereren met standbeelden
- Buiten Italië bevorderde hij zelfs dat hij als god vereerd moest worden.
D. Waarom gaven de senatoren alle macht aan Augustus?
- De senatoren kregen belangrijke taken
- De senatoren waren bang voor Augustus
E. De soldaten bleven Augustus trouw, omdat:
- Zij meer geld of betere grond kregen;
- Augustus hen dan benoemde tot bevelhebbers, die hem trouw waren.
Sam den Engelsman
1Bj
Geschiedenis
Geschiedenis
Hoofdstuk 5 De Romeinen
1HV
§5 Pax Romana
A. De Pax Romana is een periode van vrede in het Romeinse rijk die van 30 voor tot 192 na
Chr. duurde.
B. Het overgrote deel van de bevolking bleef werkzaam in de landbouw. De meeste grond
was van grootgrondbezitters. Een klein deel van de grond behoorde aan vrije boeren.
C. Er werd buiten het Romeinse rijk handel gedreven met: Azië en Afrika.
D. Door de handel groeide ook de nijverheid. Daardoor ook de bevolking toe en
ontstonden steden.
E. Tijdens de Pax Romana kregen steeds meer inwoners van het Romeinse rijk het
Romeinse burgerrecht. De voordelen van het burgerrecht waren:
1. Men viel onder de Romeinse rechtspraak
2. Men had kans in het Romeinse bestuur
F. Het burgerrecht kon je alleen maar krijgen als je voldoende was geromaniseerd.
Met romaniseren wordt bedoeld:
De Romeinse cultuur overnemen.
G. De Romeinen drongen hun cultuur niet op. Toch werden veel volken geromaniseerd.
Dit romaniseren hield in op het gebied van:
- De godsdienst: Ze gingen Romeinse goden vereren.
- De rechtspraak: Ze moesten zich aan de Romeinse regels houden
- Onderwijs en Literatuur: Latijnse taal werd geleerd.
§6 Het recht.
A. Op onze rechtspraak hebben de Romeinen nog steeds grote invloed.
Noem 2 belangrijke Romeinse ideeën over de rechtspraak:
- Alle rechten en plichten van mensen moeten in wetten worden vastgelegd
- Alle wetten moeten voor iedereen gelijk zijn.
B. Noem 2 Romeinse regels op het gebied van de rechtspraak die jij het belangrijkst vindt.
- Niemand mag worden gestraft voor wat hij denkt.
- Een verdachte moet de kans krijgen zich tegen de aanklacht te verdedigen.
Sam den Engelsman
1Bj
Geschiedenis
Geschiedenis
Hoofdstuk 5 De Romeinen
1HV
§7 De ondergang van het West-Romeinse rijk
A. Keizer Constantijn maakte in de 4de eeuw Byzantium hoofdstad van het Romeinse rijk.
Hij deed dat, omdat het oosten welvarend was en beter verdedigd kon worden.
B. Het West-Romeinse rijk was sinds de 3de eeuw langzaam aan het uiteenvallen.
Dat kwant door de volgende 5 oorzaken:
1. Volken vallen het Romeinse rijk binnen, oorzaak: Germaanse volken vielen het
Romeinse rijk binnen Romeinse legers konden de Germanen niet tegenhouden.
2. Romeinse leger en vloot worden steeds zwakker, oorzaak: Er komen onvoldoende
soldaten en mensen voor vloot, dus moesten ze er inhuren maar die waren alleen
geïnteresseerd in het geld en waren niet zo gemotiveerd.
3. De Romeinen kunnen de steeds hogere belastingen niet meer betalen, oorzaak: ze
moeten de indringende volken omkopen en moeten soms oorlog voeren dat koste veel
geld, hierdoor hogere belastingen.
4. Er komt minder handel en nijverheid door toenemende onveiligheid, oorzaak: de handel
nam af door slecht onderhoud aan de weg, slechte veiligheid en ze moesten de prijzen
hoger maken. Daardoor kunnen ambachtslieden moeilijker aan hun grondstoffen komen.
5. Geen vertrouwen meer in West-Romeinse rijk, alleen over eigen omgeving, oorzaak:
Romeinse legers konden niet meer het West-Romeinse rijk beschermen. verloren het
vertrouwen in Rome en gingen zich alleen over hun eigen omgeving zorgen maken.
Sam den Engelsman
1Bj
Geschiedenis