Opiniestuk - orcasite.be

Organisatie voor Clandestiene Arbeidsmigranten vzw
KOMT OP VOOR WERKNEMERS ZONDER PAPIEREN
Houdt Di Rupo I de uitbuitingssystemen ten opzichte van de Bulgaren en Roemenen in
stand?
Sinds de toetreding van Bulgarije en Roemenië tot de EU gelden er voor hun burgers restricties
op de toegang tot de arbeidsmarkt van andere EU- lidstaten. Deze overgangsmaatregel moest de
Belgische arbeidsmarkt beschermen tegen een toestroom van Bulgaarse en Roemeense
werknemers. Voor het einde van dit jaar moet België beslissen of ze al dan niet deze
overgangsmaatregel verlengd met nogmaals twee jaar. Op één van de eerste minsterraden van de
regering Di Rupo I ligt dit dossier op de tafel.
Voor OR.C.A. is het duidelijk dat de maatregel geen enkel nut heeft. Getuige hiervan de beperkte
impact van de afschaffing van de overgangsmaatregelen voor de andere nieuwe EU-lidstaten in
2009. Een toestroom van Poolse werknemers naar België bleef uit. Het enige wat deze maatregel
lijkt te bewerkstelligen is dat mensen die net aankomen in België òf worden uitgebuit òf worden
gedwongen in het informele arbeidscircuit. De overgangsmaatregelen werken uitbuiting in de
hand.
Bulgaren en Roemenen die in België willen werken kunnen dat slechts op twee manieren. Ofwel
gaan ze als zelfstandige aan de slag ofwel werken ze met een arbeidskaart B voor specifieke
knelpuntberoepen. Deze arbeidskaart B is slechts geldig voor één jaar en bij één werkgever. De
tewerkstelling met de Arbeidskaart B leidt tot heel wat wantoestanden. Het komt voor dat de
afgesproken arbeidsuren niet worden gerespecteerd of dat de werknemer alle bijdragen aan de
sociale zekerheid zèlf moet betalen. Zo valt het afgesproken minimumloon nòg een pak lager uit
dan het wettelijke minimumloon..
In de werking van OR.C.A. merken we dat de Bulgaarse en Roemeense werknemers alles in het
werk stellen om hun plannen te realiseren. Lukt dit niet via een arbeidskaart B, dan schrijven ze
zich in als zelfstandige zonder goed te beseffen wat de gevolgen zijn van dit statuut. Bijgevolg
zijn ze in de realiteit aan de slag als werknemers in een schijn zelfstandigenstatuut. Dit leidt
echter tot extreme vormen van uitbuiting, niet betaalde lonen, lonen ver beneden het
minimumloon arbeidsongevallen waar de werknemer moet voor opdraaien. Door hun
zelfstandigenstatuut is het ook niet mogelijk om hun arbeidersrechten af te dwingen.
Meer en beter controle zal hier niet onmiddellijk aan verhelpen omdat de werknemer geen baat
heeft om mee te werken. Als hij immers de toestanden aanklaagt dreigt hij zijn werk te verliezen
en dus ook de basis van zijn verblijfsrecht. Hoewel het voor Roemenen en Bulgaren een stuk
makkelijker is om een nieuwe arbeidskaart aan te vragen dan voor derdelanders, vrezen ze er toch
voor om geen nieuwe werkgever te vinden. Ze kunnen immers geen beroep doen op de
arbeidsbemiddelingsdiensten.
Jan Knockaert
Coördinator OR.C.A.
OR.C.A. vzw ■ Organisatie voor Clandestiene Arbeidsmigranten ■ Gaucheretstraat 164 ■ B- 1030 Brussel
T +32(0)2 274 14 31 ■ F +32(0)2 274 14 48 ■ info@orcasite.be ■ www.orcasite.be