DOC - Europa.eu

IP/00/1180
Brussel, 18 oktober 2000
Commissie onderzoekt strategie en vraagt acties om
de ontwikkeling van risicokapitaal in Europa te
stimuleren
Hoewel 1999 een goed jaar voor de Europese risicokapitaalmarkt was, blijft
de achterstand op de VS nog altijd even groot, vooral wat betreft de
beginstadia van de investeringen. In een mededeling aan de Raad stelt de
Commissie dat meer moet worden gedaan om een klimaat te scheppen dat
gunstig is voor de oprichting en ondersteuning van nieuwe en innoverende
bedrijven in Europa. Volgens de heer Pedro Solbes, Commissielid voor
economische en financiële zaken, is er behoefte aan verdere vooruitgang bij
de tenuitvoerlegging van de structurele hervormingen, de integratie van de
financiële markten en de bevordering van een ondernemerscultuur. De heer
Frits Bolkenstein, Commissielid voor de interne markt, benadrukt dat een
tijdige tenuitvoerlegging van het actieplan voor financiële diensten tegen
2005 aanzienlijk zal bijdragen tot de integratie van de risicokapitaalmarkt. De
lidstaten wordt verzocht maatregelen te nemen op drie prioritaire terreinen:
(i) verlichting van de kwantitatieve beperkingen op institutionele beleggingen
in ondernemerskapitaal; (ii) versoepeling van de faillissementswetgeving om
de ondernemers een tweede kans te geven (en tegelijkertijd de rechten van
de crediteuren te beschermen); en (iii) ontwikkeling van een fiscaal kader dat
bevorderlijk is voor investeringen en het vrije ondernemerschap.
Aanpassing van de Europese risicokapitaalstrategie
Hoewel klein in verhouding tot andere financiële markten, is de risicokapitaalmarkt
van uniek belang als bron van kapitaal voor jonge en innoverende bedrijven.
Verschillende studies wijzen op de hoge werkgelegenheidsintensiteit van de
activiteiten van innoverende KMO's en op de rol van durfkapitaalfinanciering en
beursgang voor hun ontwikkeling. Een ontwikkelde en efficiënt werkende
risicokapitaalmarkt is dan ook van groot belang voor het stimuleren van een
duurzame economische groei en de schepping van werkgelegenheid. Dit is de reden
waarom de ontwikkeling van de Europese risicokapitaalmarkt een zo belangrijke
plaats innam in de conclusies van de speciale Europese Raad van Lissabon (maart
2000). In aansluiting daarop heeft de Raad een oproep gedaan om het actieplan
voor risicokapitaal (APRK)1 tegen het jaar 2003 ten uitvoer te leggen.
In het APRK worden initiatieven op communautair vlak en/of dat van de lidstaten
voorgesteld op de gebieden marktfragmentatie, institutionele en wetgevende
belemmeringen, belastingen, verhoging van het aantal hightech-KMO's, menselijke
middelen en culturele barrières.
1
Gehecht aan de mededeling van april 1998 over risicokapitaal, SEC(1998)552.
Na een eerste uitvoeringsverslag (oktober 1999) heeft de Commissie vandaag een
mededeling aangenomen waarin de strategie voor de ontwikkeling van de Europese
risicokapitaalmarkt wordt bekeken in het licht van de conclusies van Lissabon en
waarin prioritaire actieterreinen worden voorgesteld om te zorgen dat het APRK
tegen de gestelde termijn 2003 ten uitvoer is gelegd.
Marktontwikkelingen in 1999
De Europese risicokapitaalmarkt heeft in 1999 goede resultaten geboekt. Een groter
aantal business angels heeft geïnvesteerd in nieuwe kleine en middelgrote
ondernemingen; de durfkapitaalinvesteringen bereikten een recordpeil van ongeveer
12 miljard € of 70% meer dan in 1998; en de zogenaamde nieuwe aandelenmarkten
kenden een aanzienlijke groei en noteerden een steeds groter aantal snel groeiende
bedrijven. Deze vooruitgang moet worden gezien tegen de achtergrond van de
grondige veranderingen in de werking van het Europees financieel systeem als
geheel, de globalisering en de invoering van de euro in het bijzonder. Maar ondanks
de gemaakte vooruitgang blijft de Europese risicokapitaalmarkt klein en
gefragmenteerd, vooral op het punt van startinvesteringen en investeringen in
technologiesectoren. Er is een grote achterstand op de VS, waar de
durfkapitaalinvesteringen toenamen met 150%. De achterstand op de Amerikaanse
risicokapitaalmarkt is nog steeds even groot. Hoewel er geen tekenen van een
algemeen marktfalen in de EU zijn, wijzen de uiteenlopende resultaten van de
lidstaten om marktfragmentatie en het bestaan van landenspecifieke belemmeringen
voor een meer efficiënte marktwerking. Om deze achterstand in te halen stelt de
Commissie acties voor op verschillende terreinen.
Acties om de marktintegratie in de EU te bespoedigen
Zoals in de mededeling van de Commissie wordt beklemtoond, is een tijdige
tenuitvoerlegging van het actieplan voor financiële diensten (APFD) de sleutel van
alles. Dit actieplan bevat verschillende maatregelen die van bijzonder belang zijn
voor de risicokapitaalmarkt. In dit verband nam de Commissie vorige week een
voorstel voor een richtlijn aan over het bedrijfseconomisch toezicht op de
aanvullendpensioenfondsen. Door als principe te stellen dat de voorschriften
gebaseerd zullen zijn op de "goede huisvader"-regel, zal deze richtlijn ervoor zorgen
dat de pensioenfondsen kunnen beleggen op de risicokapitaalmarkten. De
Commissie is ook voornemens tegen het einde van 2000 belangrijke voorstellen in te
dienen ter vergemakkelijking van grensoverschrijdende financiële activiteiten, zoals
verbeterde procedures voor het uitgeven van prospectussen om kapitaal bijeen te
brengen, de Europese overeenkomst over de kwalificaties van beroepsbeleggers en
de invoering van gemeenschappelijke verslagleggingsstandaarden.
De in juli door de Commissie aangenomen verordening over het
Gemeenschapsoctrooi zal leiden tot verlaging van de kosten en verhoging van de
rechtszekerheid voor innoverende bedrijven die in het buitenland zaken willen doen.
De Commissie beklemtoont hoe belangrijk het is dat deze beweging naar een
geïntegreerde risicokapitaalmarkt op gang wordt gehouden.
Acties ter bespoediging van de vereiste structuurhervormingen om de nationale
belemmeringen weg te werken
De tweede actie waaraan de Commissie groot belang hecht is de versoepeling van
de wetgevende en fiscale belemmeringen die de ontwikkeling van een efficiënte
risicokapitaalmarkt in de weg staan en de oprichting van bedrijven vertragen. In
verschillende lidstaten is al vooruitgang geboekt bij de versoepeling van de
wetgevende beperkingen op institutionele beleggingen in risicokapitaal.
2
De administratieve procedures voor de oprichting van een bedrijf zijn eveneens
vereenvoudigd. In de meeste lidstaten is echter nog weinig gedaan aan de
demotiverende effecten van de faillissements- en insolventieprocedures. De
Commissie doet een beroep op de lidstaten om op dit terrein snel maatregelen te
nemen. Voorts beklemtoont zij dat, ook al wordt al vooruitgang geboekt, de
belastinghervormingen moeten worden bespoedigd en uitgebreid om de negatieve
effecten ervan op de risicokapitaalinvesteringen en het ondernemerschap te
verminderen.
Acties ter bevordering van een ondernemerscultuur
Het derde actieterrein dat door de Commissie wordt voorgesteld is de bevordering
van innovatie en ondernemerschap in de EU. In dit verband zijn al verschillende
communautaire en ook nationale en regionale acties ondernomen. In de mededeling
worden enkele voorbeelden gegeven, zoals uitwisseling van ervaringen en goede
praktijken, het gebruik van het Europees Sociaal Fonds voor de financiering van een
reeks onderwijs- en opleidingsprogramma's ter bevordering van het
ondernemerschap, de invoering van ondernemerschap als vak op de scholen en de
instelling van prijzen voor ondernemers.
Actieprioriteiten
Met deze mededeling brengt de Commissie onder de aandacht dat het nodig is een
klimaat te scheppen dat gunstig is voor de oprichting en ondersteuning van nieuwe
en innoverende bedrijven. Logische consequentie is dat slechts een beperkte rol is
weggelegd voor overheidsfinanciering als middel om identificeerbare
markttekortkomingen aan te pakken, terwijl ook de concurrentiewetgeving moet
worden nageleefd. Uit de snel te ondernemen acties worden drie prioriteiten naar
voren geschoven, welke alle onder de verantwoordelijkheid van de lidstaten vallen:
(i) verlichting van de kwantitatieve beperkingen op de institutionele beleggingen in
ondernemingskapitaal;
(ii) versoepeling van de faillissementswetgeving om de ondernemers een tweede
kans te geven, en tegelijkertijd te zorgen voor de bescherming van de rechten van
de crediteuren; en
(iii) ontwikkeling van een fiscaal kader dat bevorderlijk is voor de investeringen en
het ondernemerschap.
Als op deze prioritaire terreinen zichtbare vooruitgang kan worden geboekt en
tegelijk snellere vorderingen worden gemaakt met de financiële integratie, zijn de
voorwaarden aanwezig voor een bloeiende Europese risicokapitaalmarkt.
3