EUROPEES PARLEMENT 2009 - 2014 Commissie verzoekschriften 28.8.2013 MEDEDELING AAN DE LEDEN Betreft: 1. Verzoekschrift 1381/2012, ingediend door A.O. (Duitse nationaliteit), over veronderstelde discriminatie van een EU-burger bij het openen van een bankrekening in Finland Samenvatting van het verzoekschrift Indiener bezit de Duitse nationaliteit en werkt voor een Spaans bedrijf in Finland. Hij betaalt belasting in Finland en heeft een Finse identiteitskaart. Hij wilde een bankrekening openen in Finland. Om dit te kunnen doen legde de Finse bank hem de volgende voorwaarden op: een geldig paspoort, een arbeidscontract in het Fins, Zweeds of Engels en maandelijkse overboekingen van zijn salaris naar de rekening. Indiener beschouwt dit als discriminatie omdat hij zijn (Duitse) contract zal moeten laten vertalen en de bank inzage in zijn vertrouwelijke gegevens (zijn salaris enz.) zal moeten verschaffen omdat hij geen rekening kan openen aangezien hij niet voor een Fins bedrijf werkt. Ook voert hij aan dat hij verplicht is zijn salaris over te laten maken naar deze rekening, die een betaalrekening is en geen kredietrekening. Indiener zegt dat zulke voorwaarden in andere lidstaten ondenkbaar zouden zijn. 2. Ontvankelijkheid Ontvankelijk verklaard op 28 februari 2013. De Commissie is om inlichtingen verzocht (artikel 202, lid 6, van het Reglement). 3. Antwoord van de Commissie, ontvangen op 28 juni 2013 De Commissie wil ervoor zorgen dat alle EU-burgers een betaalrekening kunnen openen in de Europese Unie, ongeacht hun vaste woonplaats. Op 8 mei 2013 heeft de Commissie een voorstel voor een richtlijn aangenomen die alle EU-burgers die nog geen rekening hebben in CM\1004022NL.doc NL PE514.956v02-00 In verscheidenheid verenigd NL de desbetreffende lidstaat toegang verleent tot een elementaire betaalrekening. Een bank kan het openen van een rekening nog steeds weigeren op grond van vermoedens van witwassen. Het openen van een rekening kan echter niet worden geweigerd op basis van de financiële omstandigheden van de mogelijke klant. Informatie over dit voorstel is te vinden op onderstaand webadres: http://europa.eu/rapid/press-release_IP-13-415_en.htm Over het voorstel van de Commissie wordt momenteel onderhandeld door het Europees Parlement en de Raad. De Commissie hoopt dat het spoedig zal worden goedgekeurd zodat burgers zo snel mogelijk kunnen profiteren van de nieuwe regels. In dit verband is het ook vermeldenswaard dat de Finse wet inzake kredietinstellingen een algemeen beginsel bevat met betrekking tot de toegang tot rekeningen die het gebruik van een betaalmiddel en betaaldiensten mogelijk maken. Het recht op het openen en gebruikmaken van een rekening wordt toegekend aan alle burgers van de Europese Economische Ruimte die legaal in Finland verblijven. In de wet is bepaald dat een bank slechts op basis van naar behoren gemotiveerde en dwingende redenen kan weigeren een rekening te openen. De redenen moeten betrekking hebben op de consument (d.w.z. geen betrouwbare manier om de identiteit van de betrokken persoon te verifiëren) of eerder gedrag van de consument (d.w.z. in het geval van eerder "wangedrag"). Wat betreft de zaak van indiener en in de afwezigheid van goedgekeurde EU-regelgeving op dit gebied, belet de EU-wetgeving banken niet een potentiële klant te vragen om een geldig paspoort en zijn arbeidscontract. Banken hebben als particuliere ondernemingen de commerciële vrijheid om te beslissen aan wie en onder welke voorwaarden zij hun diensten aanbieden. Het kan daarom zo zijn dat de Finse bank in kwestie het overboeken van het salaris naar de rekening vereist als voorwaarde voor het openen van een dergelijke rekening. Indiener wordt echter geadviseerd, wanneer hij van mening is dat de bank discrimineert, de zaak te bespreken met de bank en, als tweede stap, met het bureau van de Finse financiële ombudsman, dat buitengerechtelijke beslechting biedt voor consumentengeschillen. (klachten kunnen in het Engels worden ingediend op onderstaand adres): Bureau van de Finse financiële ombudsman Adres: Porkkalankatu 1, FI-00180 Helsinki Telefoon +358 9 6850120 Fax +358 9 68501220 E-mail: info@fine.fi Website: www.fine.fi Tegelijkertijd dient te worden onderstreept dat de diensten van de Commissie ervoor willen zorgen dat alle EU-burgers een betaalrekening kunnen openen in de Europese Unie, ongeacht hun woonplaats. Op 8 mei nam de Commissie een voorstel voor een richtlijn aan die alle EUburgers die nog geen rekening hebben in de desbetreffende lidstaat het recht zal geven op een betaalrekening: http://europa.eu/rapid/press-release_IP-13-415_en.htm PE514.956v02-00 NL 2/4 CM\1004022NL.doc Het is ook vermeldenswaard dat de Finse wet inzake kredietinstellingen een algemeen beginsel bevat met betrekking tot de toegang tot rekeningen die het gebruik van een betaalmiddel en betaaldiensten mogelijk maken. Het recht op het openen en gebruikmaken van een rekening wordt toegekend aan alle burgers van de Europese Economische Ruimte die legaal in Finland verblijven. In de wet is bepaald dat een bank slechts op basis van naar behoren gemotiveerde en dwingende redenen kan weigeren een rekening te openen. De redenen moeten betrekking hebben op de consument (d.w.z. geen betrouwbare manier om de identiteit van de betrokken persoon te verifiëren) of eerder gedrag van de consument (d.w.z. in het geval van eerder "wangedrag"). De kenmerken van de rekening zijn niet in de wet vastgelegd. Volgens de ratio van de in 2002 geïntroduceerde wetgeving is de "elementaire betaalrekening" echter een depositorekening die wordt gebruikt voor betaaldiensten, waaronder het gebruik van een pas waarmee de houder geld kan opnemen en betalingen kan doen in overeenstemming met de voorwaarden van de bankrekening. Conclusie De Commissie is niet bevoegd om in te grijpen in de commerciële geschillen tussen consumenten en financiële dienstverleners. Indiener wordt geadviseerd contact op te nemen met het bureau van de Finse financiële ombudsman, waar zijn zaak in dat geval zou worden onderzocht. Hij kan ook de nationale toezichthoudende autoriteiten of de nationale rechter benaderen met betrekking tot het recht op een bankrekening dat voortvloeit uit de Finse wetgeving. 4. Antwoord van de Commissie, ontvangen op 28 augustus 2013 Indiener bezit de Duitse nationaliteit en werkt voor een Spaans bedrijf in Finland. Hij betaalt belasting in Finland en heeft een Finse identiteitskaart. Hij wilde een rekening openen bij de Nordea bank. Volgens de indiener legde Nordea hem echter de volgende voorwaarden op: een arbeidscontract in het Fins, Zweeds of Engels en maandelijkse overboeking van zijn salaris naar de nieuwe rekening. Indiener meent dat de eis om zijn salaris over te maken naar de nieuwe rekening, die bedoeld is als betaalrekening en niet als kredietrekening, niet gerechtvaardigd is. Indiener is voorts van mening dat de eis om zijn Duitse contract te laten vertalen en al zijn vertrouwelijke gegevens, zoals salarisgegevens, aan de bank te overleggen hem wordt opgelegd omdat hij niet voor een Fins bedrijf werkt. Hij heeft bovendien te verstaan gekregen dat, indien zijn werkgever niet is geregistreerd in Finland, de bank zal weigeren een rekening voor hem te openen. Na het antwoord van de Commissie van 28 juni 2013 heeft de dienst van de Commissie contact opgenomen met de Finse financiële autoriteit die op haar beurt contact heeft opgenomen met Nordea. De bank heeft uitgelegd dat zij de eigen interne procedures heeft gevolgd om tegemoet te komen aan anti-witwasvereisten en de klant heeft verzocht om duediligence-informatie te overleggen. Nordea legde uit dat de bank de klant moet identificeren en leren kennen, zoals de bank ook op de hoogte moet zijn van de financiële situatie van de klant, diens redenen voor het aangaan van een relatie met de bank en diens redenen voor het CM\1004022NL.doc 3/4 PE514.956v02-00 NL gebruik van de diensten van de bank. Een klant met een buitenlandse nationaliteit mag op dezelfde voorwaarden en manier een bankrekening openen als een klant met de Finse nationaliteit. De bank is echter verplicht de redenen vast te leggen die ten grondslag liggen aan het openen van een rekening in Finland. De vragen die zijn gesteld aan de klant zijn, afgezien van de vragen betreffende de identificatie, gericht geweest op het vaststellen van de behoefte aan de rekening en het doel waarvoor de klant de rekening wilde gebruiken. Op verzoek van indiener heeft de bank hem de richtlijn "Ken uw klant, waarom banken vragen stellen" overhandigd. De bank heeft uitgelegd dat geen bankrekening is geopend omdat indiener niet alle informatie heeft verschaft waar de bank naar heeft gevraagd. Uit de informatie die de klant heeft gegeven, heeft de bank geconcludeerd dat het ontvangen of overmaken van periodieke betalingen niet de reden was voor het openen van een rekening. De bank heeft ook uitgelegd dat zij niet vereist dat de salaris betalende onderneming een Finse onderneming is. De Finse financiële autoriteit heeft de diensten van de Commissie geïnformeerd dat zij niet kan beoordelen wat er in deze specifieke situatie is gebeurd daar indiener bijna een jaar geleden heeft verzocht een bankrekening te openen en het inmiddels niet meer mogelijk is het gebeurde te reconstrueren. In het algemeen is de Finse financiële autoriteit van mening dat het gerechtvaardigd is dat de bank vraagt naar een opheldering over de professionele betrekking van de klant. De normale procedure in Finland is dat, in het geval van een probleem met de bank, de klant contact kan opnemen met het bureau van de Finse ombudsman (FINE) die klanten van advies dient en geschillen behandelt tussen klanten en dienstverleners. De Commissie is niet bevoegd om in te grijpen in de commerciële geschillen tussen consumenten en financiële dienstverleners. Indiener wordt geadviseerd contact op te nemen met het bureau van de Finse financiële ombudsman, waar zijn zaak in dat geval zou worden onderzocht. De diensten van de financiële ombudsman zijn gratis. Bureau van de Finse financiële ombudsman Adres: Porkkalankatu 1, FI-00180 Helsinki Telefoon +358 9 6850120 Fax +358 9 68501220 E-mail: info@fine.fi Website: www.fine.fi PE514.956v02-00 NL 4/4 CM\1004022NL.doc