Installaties Installaties • Electrotechnische installatie • • • • • • Toename van mogelijkheden met toename van welvaart Huidige wet en regelgeving 1 basisbehoefte 2 veiligheid 3 zorg 4 comfort Installaties Installaties • 1 Basisbehoefte • • • • basisverlichting aansluitpunten en wcd data telefooninstallaties Installaties Installaties • 2 Veiligheid • • • • • • noodverlichting noodstroomvoorziening brand- en inbraakbeveiliging toegangsbeveiliging bewaking storingsmeldingen Installaties • 3 Zorg • • • • sociale alarmering oproepsysteem observatiesysteem (CCTV) dwaaldetectie + personenzoek-installatie Installaties • 4 Comfort • • • • • • gebouwbeheersysteem zonweringsinstallatie daglichtregeling intercominstallatie domotica dynamische verlichting • - communicatie: koele, halfheldere verlichting • - concentratie: koele en heldere verlichting • - ontspanning: warme en normale verlichting Installaties • Licht en krachtinstallatie • • • • • • • werkzaamheden en verlichtingsniveau kleurtemperatuur inrichting bouwkundige en werktuigbouwkundige aspecten wet en regelgeving, voorschriften onderhoud, vervanging kosten en energieverbruik Installaties Installaties • Kenmerken van het type lamp • uitgestraalde hoeveelheid licht • lichtkleur • geelwit, extra warm-wit, warm-wit, neutraal-wit, koel-wit • Levensduur • 1000 – 10000 h • Lampvoet • E14, E27, gu 10 • randapparatuur Installaties • • • • gloeilampen, oudste lamp, Edison halogeenlampen, transformator LED-lampen, levensduur 50 x, rimpel faseverschil fluorescentielampen, TLD-buis, 10x lumen, • - spaarlampen, compact en E fitting • hogedrukgasontladingslampen, buitenverlichting • natriumlampen, hoge lichtopbrengst, lage keurweergave Installaties • Verlichtingsarmaturen • • • • rondom stralend direct stralend indirect stralend gemengd stralend • Reflectoren • symetrisch – asymetrisch • Afschermingen • roosters: lamellen, mazen, spiegel • kappen: prisma, opaal Installaties • • • • Noodverlichting centrale: centrale unit, aparte bedrading de-centrale: 230 V, batterijen Nood-evacuatieverlichting • - vluchtrouteverlichting • - antipaniekverlichting • - x verlichting risico (werk)plekken Installaties • Bepalen aansluitpunten en wcd • NEN 1010: doelbepalingen • “voldoende wcd voor gebuik” • • • • • Er zijn veel uitgangspunten, Communicatie en afstemming in vroeg stadium nodig overzichten, tabellen, bouwbesluit? Installaties Installaties • Schakelmateriaal • uitvoering • schakelfunctie • schakelmogelijkheden Installaties • Uitvoering: • • • • • enkel – meervoudige wcd inbouw- en opbouw waterdicht explosieveilig standaard of luxe? Installaties • Schakelfunctie • • • • enkelpolige schakeling wissel schakeling kruis schakeling serie schakeling Installaties • Schakelmogelijkheden • • • • • • • • • wipschakelaar trekschakelaar tastschakelaar pulsdrukschakelaar draadloze schakelaar IR bewegingsmelder schemerschakelaar tijdschakelaar centraal gestuurde lichtschakelsysteem Installaties • Aansluitmateriaal • aansluitpunt: contactdoos • • • • • • • wandcontactdozen? contactdoos: stroom gevend deel contactstop: stroom ontvangend deel stopcontact: combinatie van beiden spanningsrail leiding? rood-wit-blauw, grijs-groen-rood, blauw-bruin-zwart Installaties • Leidingwegen • • • • • • • • • buisleiding, pvc buis, oud: de stalen buis platte buis, K 25 of P25, renovatie plintgoten, domotica kabelgoten, utiliteitsbouw, industrie, kabelladders, schachten verticaal wandgoten, vloergoten, systemen gemodificeerd centraaldozensysteem multizuilen en opvoerzuilen Installaties Installaties • Schakel en verdeelinrichting • • • • • De verdeelkast , ook de meterkast ontwerptekeningen werktekeningen aanzichttekeningen opbouw meterkast: • • • • • hoofdschakelaar, groepsschakelaar smeltveiligheid, smeltpatroon, mespatroon installatieautomaat, aardlekschakelaar, aardlekautomaat schakelunits opstelplaats BB, NEN 1010 Installaties • Ontwerpen electrotechnische installatie • • • • • stappenplan installatietekening 1 aansluitpunten verlichting 2 aantal wandcontactdozen 3 aantal wcd tbv electrische toestellen 4 aantal aansluitpunten per eindgroep, 230*16 = 3680 VA, lichtpunt 50 w, wcd 200 w • 5 projectie buisleidingen • 6 installatieschema Installaties • 7 aardingsinstallatie potentiaal-vereffening bad- doucheruimte • 8 belinstallatie, bel-trafo • 9 elektronische communicatie • 10 ledige leidingen inbraak, alarm, toegang • 11 brandmeldinstallatie • 12 domotica thermostaat, buitenthermostaat, weerregeling bewegingsmelder rolluiken Installaties • Noodstroomvoorziening • noodstroomaggregaat (NSA) • dieselmotor en generator • groot vermogen gedurende langere tijd • Uninterrubtible Power Supply UPS • de no-break installatie, • double-conversionmethode • Diesel-UPS-systeem Installaties • Tijdelijke aansluiting bouwplaats • • • • • zo mogelijk voor de definitieve aansluiting normen NEN1010 benodigd elektrisch vermogen plaats voor de bouwvoedingskasten inrichtingsplan bouwplaats Installaties • Communicatie installatie • • • • • • • • • Zender en ontvanger Een en twee richting verkeer personenzoekinstallatie intercominstallatie data-installatie IS!RA InfraStructuur!RandApparatuur telefooninstallatie geluidinstallatie observatie-installatie mobiele communicatie UMTS en HSDPA Installaties • Netwerken zonder redunantie • • • • • • • point to point lineaire boom sternetwerk boomnetwerk hiërarchisch netwerk aantal kabels gelijk aan gebruikers Slechts 1 route mogelijk Installaties • Netwerken met redunantie • • • • • • ringnetwerk maasnetwerk volledig maasnetwerk triangulated netwerk aantal kabels veelvoud gebruikers grote mate van zekerheid • Busnetwerk • bestemingsadres Installaties • Voice over Internet Protcol VoIP • • • • • • • • grote voordelen geen conventionele bekabeling telefoon en patchkast een kabel voor werkplek smallere kabelwegen volledige flexibilieit kleinere (bouwkundige) doorvoeren flexibele werkplekomgeving, telefoonnummer het nieuwe werken! Installaties • Beveiligingsinstallatie • • • • brandbeveiliging inbraakbeveiliging toegangbeveiliging sociale alarmering Installaties • 1 Brandbeveiliging • • • • Voorkomen en beperken van persoonlijk en materiële schade B Bouwkundige voorzieningen / maatregelen I Installatietechnische voorzieningen O Organisatorische maatregelen • Overheid heeft het Gebruiksbesluit hiervoor • Gebruiksvergunning verplicht voor kwetsbare groepen • Invloed brandweer op pve en in gebruik stellen Installaties • Type brand verschillend klasse A,B,C,D,E • elke brand is anders! (Efectis) • • • • • volledige bewaking (automatisch + handmelders) gedeeltelijke bewaking objectbewaking niet-automatische bewaking (handmelders) ruimtebewaking Installaties • Brandmelders • • • • • Functie om bij bepaalde omstandigheden alarm melden 1 welke ruimten automatisch 2 welke ruimten handmelders 3 welk type brandmelder 4 invloed storingsbronnen Installaties • Brandmeldcentrale • • • • • Ontvangt de meldingen Optische en akoestisch signaal, flitslicht, slowhop Aansturen automatische installaties Doormelden aan centrale Doormelden aan RAC, brandweer • Ontwerpen van een installatie • NCP erkend bedrijf voor certificering Installaties • 2 Inbraakbeveiliging • • • • • • • • preventief tijdig signaleren poging tot inbraak bouwkundige maatregelen installatie technische voorzieningen organisatorische maatregelen NCP Borg certificaat CCV richtlijnen opgesteld Installaties • Inbraakinstallatie • • • • • • • • geen wetgeving alleen NBR Borg (2005) risicoklasse 1 t/m 4 onderscheid woningen, bedrijven draadloos systeem klasse 1 aanmelding op PAC centrale controle stuureenheid (CCS) processor, printmodule detectiegroepen, 230 V en accu modemkiezer Installaties • 3 Toegangsbeveiliging • • • • • • • toegangscontrole portier, receptie, controleur sleutelbeheer automatische systemen digitale kaart of lezer biometrisch kenmerk vingerafdruk of irisscan Installaties • 4 sociale alarmering • zorgsector, • mindervalide toilet Installaties • Gebouwbeheerinstallatie • centrale bediening en signalering • 1 signaleren binnenkomend meldingen en storingen • 2 bediening van gebouw gebonden technische installaties • Technisch beheer • Energiebeheer • risicobeheer Installaties • Opbouw systemen • • • • • • • • centrale opstelling PC unit op afstand mogelijk ingrijpen technische assistentie regeltechnisch onderhoud energiebeheer analyseren van data (continue) visualisatieproces gegevensopslag Installaties • • • • Centrale computer Onderstations schakel tussen pc en installatie Datanetwerk (draadloos) Domotica met PDA • Zonweringsinstallatie • Glazenwasserbeveiliging Installaties • Aarding en bliksembeveiliging • uitwendige bliksemafleiderinstallatie kooi van Fararday • • • • opvanger dakleiding afgaande leiding aarde • Inwendige bliksembeveiliging • potentiaalvereffening • overspanningsbeveiliging Installaties • Aardingsinstallatie • “onder spanning staan” • onzichtbaar reukloos geruisloos • Opbouw • • • • • aardelectrode, aardverspreidingsweerstand aardleiding hoofdaardrail, verbindt aardleiding-bescherleiding-verfeffening aardlekschakelaar beveiligt toestellen potentiaalvereffening bad- doucheruimte