Themablad preventie en voorlichting U en uw gezondheid Meer dan zakelijk verzekerd met Univé www.unive.nl/agrariers U en uw gezondheid U heeft een slimme zet gedaan: tijd nemen om even stil te staan bij uw eigen gezondheid. Univé heeft voor u een aantal tips waarom u uw rug recht moet houden en waarom humor zo gezond is. De onderstaande tips en oefeningen zijn geen uitputtende opsomming, maar wel relevant voor uw (werk)situatie. Eet u wel voldoende? Het werken in de agrarische sector is vaak lichamelijk intensief. Het is belangrijk om voldoende te eten om genoeg energie de hele dag door te hebben. In onderstaande tabel kunt u lezen hoeveel calorieën iemand met een actieve leefstijl nodig heeft. Via de site van het voedingscentrum www.caloriechecker. nl/productchecker/invoer.html kunt u checken of u vandaag voldoende calorieën binnen hebt gekregen. Ook kunt u op deze site meer lezen over gezonde voeding. Mannen met een actievere leefstijl Leeftijd kcal 1-3 jaar 1200 4-8 jaar 1700 9-13 jaar 2500 14-18 jaar 3300 19-30 jaar 3100 31-50 jaar 2900 51-70 jaar 2600 >70 jaar 2200 Vrouwen met een actievere leefstijl Leeftijd kcal 1-3 jaar 1100 4-8 jaar 1500 9-13 jaar 2300 14-18 jaar 2500 19-30 jaar 2400 31-50 jaar 2300 51-70 jaar 2100 >70 jaar 1900 Bron: www.voedingscentrum.nl/nl/mijn-gewicht/ gezond-gewicht/behoud-een-gezond-gewicht.aspx NB Deze tabel geeft een indicatie maar is geen maatstaf voor uw gezondheid. Om zekerheid te hebben over het aantal benodigde calorieën is het nodig om uw huisarts of andere deskundigen te raadplegen. Blijvend inzetbaar? Inzetbaarheid (werkvermogen) is de mate waarin iemand zowel lichamelijk als geestelijk in staat is om zijn huidige werk uit te voeren. In de ideale situatie zijn belasting en belastbaarheid in balans. Mensen met een verminderd werkvermogen hebben meer moeite met het vervullen van de dagelijkse taken en werken over het algemeen minder productief. Mensen met een slecht werkvermogen lopen ruim tien keer zo veel risico om binnen vier jaar arbeidsongeschikt te raken als mensen met een goed werkvermogen. Dit raakt u niet alleen als privépersoon, maar ook als ondernemer, want arbeidsongeschiktheid heeft een rechtstreeks verband met uw inkomen. Stigas heeft een werkvermogenmonitor ontwikkeld waarmee u uw werkvermogen (en dat van anderen) inzichtelijk kunt krijgen. www.stigas.nl/werkeninbalans/meestgesteldevragen/ Over werk en belasting Het risico op overbelasting bij een fysiek intensief beroep, is altijd aanwezig. In de agrarische sector loopt u onder andere risico’s bij het tillen en dragen (bijvoorbeeld het tillen van zakken zaad of een kalf) en het hebben van een ongunstige werkhouding (bijvoorbeeld gedraaid, gehurkt, geknield, gebogen); Ook trillingen en schokken (bijvoorbeeld bij slecht werkende schokdempers op de trekker) en kou en vocht (koude spieren zijn kwetsbaarder voor overbelasting dan warme spieren) vormen een risico. Ook kan het gedrag van de persoon zelf een risico vormen: onder tijdsdruk of uit ‘stoerheid’ kiezen voor onjuiste en risicovolle handelingen zoals over een draaiende aftakas reiken om de machine bij te stellen. De eenvoudigste en beste oplossing voor het voorkomen van overbelasting door zwaar werk, is het afwisselen van de verschillende werkzaamheden. Als uw lichaam overbelast raakt door het werk, kunt u bijvoorbeeld nek-, schouder- en rugklachten krijgen. 10 Til-tips 1. Hou de last zo dicht mogelijk tegen uw lichaam, voorkom dat u ver moet reiken. 2. Til de last recht voor het lichaam en niet hoger dan 25 cm boven de middel. 3. De last moet op goede werkhoogte staan (plm. 75 cm) en makkelijk vast te pakken. 4. Til niet te vaak. 5. Til niet te zwaar, vraag anderen om hulp bij zware en grote voorwerpen. 6. Buk en til niet onnodig, gebruik hulpmiddelen. 7. Leg zware materialen en gereedschappen waar mogelijk niet op de grond maar op werkhoogte neer. 8. Til niet met verdraaide rug, ga recht voor de last staan en laat uw voeten het draaiwerk doen. 9. Zorg dat uw lichaam fit blijft. 10. Til rustig en houd uw rug zo veel mogelijk recht. Duwen en trekken Bij zwaar duwen en trekken, bijvoorbeeld bij het verplaatsen van een wagen op zanderige ondergrond of bij het verschuiven van een balk die vastzit, kunnen de spieren of pezen beschadigen. Denk daarom bij het gebruiken van een kruiwagen dat dit een geschikt hulpmiddel is, als de kruiwagen plus last niet meer weegt dan 60 kilo en dat de gewichtsdruk bij de handvatten niet meer 25 kilo is. Goed gekleed op pad Zoals gezegd zijn koude spieren gevoelig voor overbelasting. De werkkleding is van groot preventief belang. Zorg voor goed aansluitende kleding, zodat zowel bij bukken als bij buigen de rug bedekt is, zodat de spieren niet in contact komen met de koude buitenlucht. Bewegen na een dag op de trekker Of u nu dagelijks op de trekker zit of alleen lange dagen maakt tijdens het inkuilen: als u lang stilzit, stellen de spieren nauwelijks eisen aan uw hart. Het hart gaat dan trager pompen, waardoor de hele bloedsomloop vertraagt. Zo krijgen ook de hersenen minder bloed. Daardoor krijgt u het gevoel snel moe te worden. Zorg dus dat de bloedstroom niet nog eens extra belemmerd wordt: recht uw rug en schouders. Even de benen strekken om het halfuur behoedt u ook voor bloedklonters in het onderlijf. De nek kunt u stretchen door het hoofd van voren (kin naar de borst) naar achteren, voren, van links naar rechts te draaien en idem te kantelen. Breng de kin naar voren en trek hem weer in (onderkin maken). En als u uzelf er regelmatig op betrapt voorover te leunen, spreid dan uw armen opzij, als vleugels, en trek in de houding de schouders naar achteren. Draai de polsen en spreid ook regelmatig uw vinger, want die verkrampen van het sturen. Een goede oefening is ook om de vingers te spreiden en te buigen (vuist maken). Ook de schouders kunnen de nodige ontspanning gebruiken als u een hele dag op de trekker of in gesprek met leveranciers hebt gezeten. Een paar schouderoefeningen (zittend of staand): Trek op een inademing beide schouders omhoog (naar de oren) en laat bij een uitademing de schouders ontspannen vallen. Breng tijdens een inademing de schouders naar voren en omhoog (rug niet krom maken) en tijdens een uitademing Lachen is gezond Dat hebben we al vaker gehoord, maar waarom is dat zo? Een goed humeur en gevoel voor humor geven u de energie en flexibiliteit om gemakkelijk met dagelijkse ongemakken en tegenslagen om te gaan. Hoe het werkt: 1. Stressverlagend Lachen en positieve humor hebben een duidelijk stressverlagend effect. Tegelijkertijd maakt het lichaam meer antistoffen aan waardoor het immuunsysteem wordt versterkt. Er zijn bewijzen dat stressvolle ervaringen het immuunsysteem aantasten en de kans op infectieziekten en hartkwalen verhogen. Positieve emoties daarentegen kunnen het immuunsysteem stimuleren of de effecten van negatieve emoties neutraliseren. 11-267 2. Minder spierspanning Verondersteld wordt dat de slappe lach of schaterlach de spierspanning verlaagt, het zuurstofniveau in het bloed verhoogt, endorfine aanmaakt en een goede oefening is voor het hart en de bloedsomloop. Bronvermelding: deze informatie is samengesteld uit diverse bronnen waaronder: www.loopbaan.nl, www.stigas.nl, www.voedingscentrum.nl www.unive.nl/agrariers de schouders naar achteren en omlaag (waarbij de schouderbladen naar elkaar toe en naar beneden worden getrokken). Plaats de handen achter op het hoofd, breng de ellebogen voor het gezicht naar elkaar toe en vervolgens zijwaarts. Als laatste een oefening om de rug losser te maken en dan bent u weer fit om verder te gaan. Zwaai beide armen tegen elkaar in (links naar voren en rechts naar achter en omgekeerd), Slinger de armen ontspannen rondom het lichaam. Laat eerst de schouders ontspannen meedraaien, vervolgens de heupen en daarna het hoofd. 3. Zin van het leven Een recente studie (uitgevoerd onder duizend mensen) heeft een wisselwerking gevonden tussen gevoel voor humor en de zin van het leven. De groep die haar leven een hoge waardering gaf, had meer gevoel voor humor. Het tegenovergestelde was het geval bij de groep die haar leven een lage waardering gaf. 4. Relaties Gevoel voor humor bevordert de sociale en onderlinge relaties. Mensen met veel gevoel voor humor gaan beter en gemakkelijker sociale relaties aan en genieten daar zelf meer van. 5. Mentaal gezond Kuiper, Grimshaw, Leite en Kirsh (2004) hebben een relatie gevonden tussen positieve humor (om hindernissen en problemen te overwinnen, onbenulligheden van het leven weg te lachen of anderen te laten lachen) en een betere mentale gezondheid (minder depressie, spanning en negatieve emoties, veel zelfrespect en positieve emoties). Deze relatie werd overigens niet gevonden als de humor negatief (agressief, grof) was.