Mundo Thema 4: Rampen en plagen Blok 1: Natuurrampen Blok 2: Rampen in Afrika Begrippen: Aardbeving: een schok die ontstaat doordat twee aardplaten plotseling langs elkaar schuiven. Aardkern: Het binnenste, vaste deel van de aarde Aardkorst: De buitenste, harde laag van de aarde Aardmantel: De zachte en gloeiend hete laag tussen de aardkorst en de aardkern. Epicentrum: De plek waar een aardbeving het sterkst is. Epidemie: Een besmettelijke ziekte die veel mensen in korte tijd krijgen. Krater: Het gat in de vulkaan waar de lava uitkomt. Lava: Gloeiende magma dat uit de vulkaan stroomt. Magma: Het gesmolten gesteente in de aardmantel. Noodhulp: Hulp die meteen na de ramp wordt gegeven, zodat mensen kunnen overleven. Platen: De losse stukken waaruit de aardkorst is opgebouwd. Trog: Een zeer diepe gleuf in de zeebodem, op de plaats waar de ene plaat onder de andere schuift. Vulkaan: Een plek waar magma door scheuren tussen de platen naar boven komt. De lava stolt op het aardoppervlak en daardoor ontstaat er een berg. Haiti: 2010 Aardbeving 7,0 op de schaal van Richter Hoofdstad Port-au-Prince 230.000 doden Enorme schade www.maaikezijm.com Oorzaken enorme schade en aantal slachtoffers in Haïti: Dichtbevolkt gebied Arm land, slecht gebouwde huizen. Schaal van Richter: hier meten de we de kracht van een aardbeving mee. Aardkorst Bestaat uit losse stukken platen Doordat platen bewegen verandert de vorm Twee platen duwen tegen elkaar aan, ze duwen elkaar zo omhoog dat er een gebergte ontstaat. Bijv. Himalaya De ene plaat schuift onder de andere plaat. Eén plaat gaat omhoog en er ontstaat een gebergte. De plaat die naar beneden gaat smelt in de hete aardmantel. Het gesmolten gesteente borrelt omhoog en vormt een vulkaan. Twee platen schuiven langs elkaar. Als deze plotseling verder schuiven, kan er een zware aardbeving ontstaan. Twee platen schuiven uit elkaar. Kijk maar naar Afrika en Zuid – Amerika. Vulkaan - Actief: barst regelmatig uit, maar kan ook best een tijdje niets doen. - Slapend: Al heel lang stil, maar de kans bestaat nog steeds dat hij kan uitbarsten. - Dood: barst niet meer uit. Pompeii Op 24 augustus in het jaar 79 na Christus barstte de vulkaan de Vesuvius uit vlakbij de Romeinse stad Pompeï. De stad werd bedolven onder een dikke laag as, stenen en lava. De mensen die nog in de stad waren kwamen om. Pas veel later, in 1594, werd Pompeii ontdekt. Na opgravingen kwamen archeologen erachter dat de stad nog in goede staat was. Door de vondst van Pompeii weten we nu meer over het leven van de Romeinen en over hoe een stad in de Romeinse tijd er uitgezien moet hebben. www.maaikezijm.com Afrika Problemen: - Droogte - Overstromingen - Honger - Oorlog - HIV Hoe meer mensen er zijn, des te meer eten is er nodig. In Afrika is er door de droogte vaak een slechte oogst Honger. Omdat er steeds meer mensen zijn, is er ook meer eten nodig. Er moeten meer akkers aangelegd worden. Er worden steeds meer bomen gekapt om ruimte te maken. Bomen zijn nodig om te beschermen bij regen en water. Bovendien verandert het klimaat Broeikaseffect, wordt warmer veel droogte en dan plots hevige regenbuien, de grond wordt door het kappen van de bomen minder goed beschermd. Oorzaken oorlogen: - Zwakke regering Gewapende beens hebben de macht in een deel van het land Bendes vechten tegen elkaar Bendes verdienen vaak geld met handel in kostbare grondstoffen. Veel jongeren zijn werkloos en sluiten zich bij een bende aan. Snelle bevolkingsgroei, gebrek aan vruchtbaar land. Volken strijden tegen elkaar om aan grond te komen. Darfur: - Oorlog tussen zwarte boeren en Arabische nomaden, strijd om vruchtbare grond en water. In Afrika zijn veel mensen besmet met HIV, zij vrijen niet veilig en weten niet goed hoe zij HIV moeten voorkomen. Er is weinig geld voor gezondheidszorg en onderwijs, dus HIV kan zich nog sneller verspreiden en gaan mensen er ook eerder dood aan. Geld nodig om zich te beschermen tegen rampen www.maaikezijm.com