17 PLESIOMORFE TETRAPODEN EN AMFIBIËN ________________________________________________________________ VERTEBRATE LANDFALL (325) - verovering van het land: metamorfose van waterbewonende dikkop naar kikker op land - amfibische (water-land) levenscyclus Tetrapoda: monofyletisch (fig 17.2 begrijpen) MOVEMENT ONTO LAND (326) Aanpassing aan nieuw milieu (samen met vaatplanten, longslakken, geleedpotigen met tracheeënstelsel): - longen (O2 concentratie) - hermodelleren van skelet (zwaartekracht) - adaptatie aan temperatuurfluctuaties - bescherming van eieren en jongen ___________________________________________________________________________ G EARLY EVOLUTION OF TERRESTRIAL VERTEBRATES (326) DEVONIAN ORIGIN OF TETRAPODS (326, geen soortnamen kennen; fig 17.2, 17.3 begrijpen) - ontwikkeling van longen (uit divertikel van de darm) en ledematen bij vertebratenbewoners van tijdelijke plassen tijdens Devoon. Gaf ontstaan aan dubbele bloedsomloop: grote (systeemvatenstelsel) en kleine (pulmonair vatenstelsel) - ledematen: ontstaan uit de gepaarde vinnen van kwastvinnigen; sterk ontwikkkelde skeletelementen (schouder en bekkengordel, extremiteiten) en musculatuur - verstevigde ruggegraat en ribbenkast en bijbehorende spieren (voor aanhechting kop en ledematen) CARBONIFEROUS RADIATION OF TETRAPODS - radiatie van Temnospondyli (4 tenen aan de voorpoot) met Anura (kikkers, padden), Caudata (salamanders) en Apoda (wormsalamanders) - huid blijft ademhalingsorgaan naast longen ___________________________________________________________________________ THE MODERN AMPHIBIANS (329) - drie recente orden: Anura (kikkers, padden), Caudata (salamanders) en Apoda (wormsalamanders) - verstevigd skelet - reukorgaan (neus) en trommelvlies (i.p.v. zijlijnsysteem) - eieren, aquatische larven met kieuwen, metamorfose naar landlevend adult met longen (variaties op dit thema) - blijven gevoelig aan uitdrogen (permeabele huid) en hoge temperatuur (ectotherm) PAEDOMORPHOSIS (333) (enkel begrip kennen) Paedomorfose: behoud van juveniele kenmerken van voorouders bij het adult ___________________________________________________________________________ pag 333 handel in kikkerbillen ondermijnt het ecosysteem van rijstvelden in Azië ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ pag 335 achteruitgang biodiversiteit van amfibiën ___________________________________________________________________________