blok 3, 11 - hooggevoelig.org

PNI 2 dag 11 – 16 juni 2012 - Sebastian Schwarz
PDF managers
Windowsearch ‘Spotlight’ kun je gebruiken om informatie te zoeken in al je bestanden. Referentie
manager die handig is is ‘Paper’. Paper is beschikbaar voor windows en Mac. Het werkt als iTunes.
‘Sente’ is ook een fijne versie, je kunt het dan gemakkelijk delen met anderen omdat het op internet
is opgeslagen.
Cyclooxygenases
In het begin heb je lipoxygenases nodig om ontsteking te starten maar ook om te eindigen.
Arachidonzuur is daarin ook essentieel. Cyclooxygenases, COX2 bijvoorbeeld, zorgt voor aanmaak
van PGE2 in macrofagen. En PGE2 remt ook weer de activiteit van COX2 en 5-LO. Maar PGE2
induceert ook 15-LO in neutrofielen. 15-LO is een van de enzymen die dan wordt geproduceerd in
lipoxinen. In het begin hebben we PGE2 nodig om de productie COX te remmen en bij voldoende
hoeveelheid dan start de productie van lipoxinen. In het begin moet je dus ook geen remming willen
veroorzaken in de ontstekingsstoffen want dan komt er geen eicosanoidenswitch. De checkpoint van
de hoeveelheid PGE2 moet bereikt worden om ontsteking ook weer op te kunnen lossen. Bij veel
patiënten blijft de ontsteking laag maar permanent aanwezig. Stress, medicatie of voeding is hiervan
de oorzaak. Arachidonzuur en Ω3 zijn nodig.
Ook kan het voorkomen dat de stijging te heftig is. En dan kan het zijn dat het lichaam de ontsteking
wil oplossen maar steeds niet slaagt daarin. Dit komt met name voor bij operatie of erge infectie of
bijvoorbeeld reumatoid artritis. RA is een erg complex beeld, er zijn veel soorten imuuncellen bij
betrokken zoals Th1cellen en B-cellen (Th2cellen) en de Th17cellen (deze produceren andere
cytokines die moeilijk zijn te stoppen). RA is erg moeilijk te stoppen, medicatie is dan soms toch echt
nodig. En pijn op zich kan nog meer ontsteking aanwakkeren. Hierbij is substance P van het perifere
zenuwstelsel bij betrokken. Substance P bevorderd de pijnervaring ontzettend snel.
Normaliter is juist de verergering van de ontsteking gewenst, als het niet te lang duurt, ongeveer 1
week. Dan bereikt de PGE2 de juiste range en dan zal de switch plaatsvinden. Als het langer dan 1
week duurt dan is er sprake van een overshoot en dan moet de ontsteking weer geremd worden.
Zie artikel Bosma, Den Boer en Pruimboom.
Lorimes Moseley heeft veel gedaan op het gebied van pijn. Leg de mensen uit hoe het werkt. Laat de
hersenen de pijn begrijpen.
Wat doen lipoxinen?
Het belangrijkste wat lipoxinen doen, is dat ze de neutrofielen stoppen in het verplaatsen naar de
wond. En ze bevorderen het aantrekken van macrofagen naar de wond. De hoeveelheid neutrofielen
bepaalt hoever de ontsteking is gevorderd. De macrofagen eten de neutrofielen op en worden
opgeruimd via de lymfe en dan is de ontsteking geëindigd.
Stoffen die de inactiverende enzymen op lipoxinen remmen: Thymol (tijm), Carvacrol (karwijzaad), pcymene (peterselie), Cilantrina (korianderkruid) Maar niet gedroogd, de actieve stoffen zitten in de
essentiele oliën. Verse kruiden kun je goed bewaren in de olijfolie of andere olien!
Resoleomics – voeding als medicijn
Soms is echt whole food meer oplossing dan enkel stofjes, zoals: gember, curcuma, rode wijn,
knoflook, nigella, omega 3. Resoleomics is een goede interventie maar de darmen, de lever en het
autonomisch zenuwstelsel overheersen en moeten eerst behandeld worden.
Aspirine acetyleerd COX2. Met salicylzuur alleen maak je COX2 helemaal inactief en dat is gewenst
als je op het einde de hele ontsteking wilt stoppen. Wanneer COX2 is geacetyleerd dan produceert
deze geen prostaglandines meer. Maar er worden wel aspirin triggered lipoxins geproduceerd en dat
is handig omdat deze stoffen langer effectief blijven. Er ontstaat dus een andere pathway. Voeding
met salicylzuur (maakt de smaak bitter): biologische wortelen, donker fruit, drop, populis nigra,
cortex salix. Aspirine helpt het oplossen van de ontsteking. Salicylzuur werkt enkel anti-inflammatoir.
Whole food en fytotherapie kan 5-LO en COX2 veranderen, maar het is niet precies bekend hoe.
Anti-inflammatoire menu’s samenstellen is makkelijk voor de patiënten. Denk eraan om het simpel te
houden aangezien alles al grote aanpassingen zijn voor de meeste mensen.
Knoflook mag eerst ouder worden. Na het snijden kun je het laten liggen en op het laatste pas
gebruiken. Door verouderen versterk je de anti-inflammatoire stoffen.
Reflex pathway
Bij inflammatie komt TNF en IL-1 vrij. De nervus vagus is verbonden met de NTS, nucleus tractus
solitarii. De NTS krijgt een afferent signaal van de nervus vagus. De NTS is verbonden met de DMV,
dorsal motornucleus of Nervus Vagus.
Vanaf de DMV loopt een efferent signaal wat op lokaal niveau neurotransmitters vrij laat komen.
Bijvoorbeeld de hartspier kan erop reageren of een macrofaag! Het autonomisch zenuwstelsel heeft
dus een direct effect op immuuncellen. Bij de macrofaag komt dan de neurotransmitter
Acetylcholine (ACh). ACh bindt op speciale receptoren op de macrofagen.
Nervus vagus (autonomisch zenuwstelsel)
Deze zenuw loopt naar de viscerale organen, met name van het bovenlichaam, en een deel van het
rectum en de darmen. Wat is de invloed van de N Vagus wanneer er een probleem is met de knie?
Hoe worden immuuncellen beïnvloed voor de knie als deze niet geinnerveerd wordt door N Vagus?
Er zijn andere immuuncellen in een orgaan die betrokken zijn bij immuunreacties, zoals de mild, deze
is namelijk geinnerveerd door het autonomisch zenuwstelsel. De mild is niet direct geinnerveerd
door de nervus vagus. Maar er is zeker invloed. Vanuit de DMV loopt de N Vagus naar een ganglion
coeliacum. Dit is een sympatisch ganglion maar er lopen ook vagale zenuwen doorheen. Vanuit het
ganglion coeliacum lopen zenuwen naar de mild die sympatisch én parasympatisch zijn! Er komen
zenuwen aan op de mild die dus NA vrijgeven maar ook zenuwen die ACh vrijgeven. Er kunnen dus
sympatische en parasympatische signalen aankomen op de mild. (Dit is anatomisch vrij nieuwe
kennis!) Wanneer er teveel inflammatoire cytokinen worden geregistreerd dan reageren de
macrofagen in mild hierop door een parasympatisch signaal. De macrofagen worden gedownreguleerd via het parasympatische signaal naar gelang de hoeveelheid cytokinen die in het
lichaam vrijkomen. Het parasympatische signaal is een regulatiemechanisme om niet teveel
ontsteking te veroorzaken maar ook niet te weinig.
CCK en de nervus vagus
CCK, cholecystekinine, wordt aangemaakt bij vetintake en wordt door de vagus geregistreerd. De
registratie gaat in de hersenen naar de NTS, naar de DMV en dan een parasympatischterugregulerend-signaal naar de macrofagen. Vetintake is dus niet inflammatoir. Arachidonzuur en
geconjungeerd linolzuur stimuleert juist de aanmaak van CCK. Linolzuur doet weinig met CCK en
geeft dus geen remming van de macrofagen en dus geen duidelijk anti-inflammatoir effect. Linolzuur
maakt de cellen kapot. DHA is het beste in de anti-inflammatoire reflex.
Endocannobinoidsysteem
Meervoudig onverzadigde vetzuren, PUFA’s, stimuleert endocannobinoiden. Endocannobinoiden
komen lokaal en in de hersenen voor en remmen immuunreacties en zijn betrokken bij verzadiging.
Het geeft honger. Lokaal is het effect van endocannobinoiden te vergelijken met lipoxinen. Het heeft
invloed bij een wond die aan het ontsteken is. Cannobinoiden wordt ook ingenomen met regelmaat
om een ontstekingsreactie te dempen. Echter wordt er gezocht naar een soort die vooral enkel de
CB2receptoren beïnvloed, dus lokaal, en niet de CB1receptor in de hersenen. Copaiba olie schijnt
specifiek te werken en kan op de huid aangebracht worden. Voor psoriasis kan dit een goede
interventie zijn.
Nicotine
De receptor op de macrofaag voor het parasympatische signaal te ontvangen is een acetylcholinerge
receptor maar is ook een nicotinerge receptor. Nicotine kan helpen om dus een ontsteking te
remmen. Een nicotinepleister van 7,5 mg per dag, waar dan ook op het lichaam, is een goede
interventie, het reguleert de ontsteking. Overactivatie van de macrofagen is daarmee te reguleren.
Het is een manier om tijd te winnen voor het vinden van een oplossing.
Acetylcholine
Voor het anti-inflammatoire reflex is Acetylcholine nodig en daarvoor moet je choline eten. Via een
paleo voedingswijze krijg je altijd voldoende choline binnen. Acetylcholinesterase is de afbrekende
enzym van acetylcholine. Er zijn planten die deze afbrekende enzymen remmen en dus de
acetylcholine bevorderen. Hierbij kun je denken aan lavendel, kaneel, of Lycopodium (wolfsklauw).
Het draait in feite om een switch. Het sympatisch zenuwstelsel wordt geremd en het
parasympatische zenuwstelsel wordt actief en dat geeft rust. L-acetylcarnitine en N-acetyl-cysteine,
NAC, zijn goede acetyldonoren en bevorderen de omzetting van choline in acetylcholine.
Wanneer wil je de centrale anti-inflammatoire reflex stimuleren en wanneer op lokaal niveau? Bij
veel stress wil je juist de anti-inflammatoire reflex beïnvloeden.
Beïnvloeden van de parasympaticus; de polyvagale theorie
In ons autonomische zenuwstelsel hebben geen tweedeling maar drie delen. Er is gekeken naar de
neurale regulatie van het hart. Chromaffin weefsel betekent dat we de hartslag kunnen verhogen
maar niet afremmen. Het dorsaal vagaal complex in de hart maakt het mogelijk om de hartslag te
versnellen en te vertragen, hetzij traag omdat het niet gemeyliniseerd is; hide en freeze reactie. Het
sympatische zenuwstelsel is meer ontwikkeld en sneller in het wisselen van hartslag; fight en flight
reactie. Ventrale vagale complex in het hart is het nieuwere systeem wat enkel bij zoogdieren
voorkomt. Het communiceert en vertraagd de hartslag niet heel erg maar houdt het stabiel en
prettig in veilige omstandigheden. Het is gemeyeliniseerd. Het autonomische zenuwstelsel bestaat
dan eigenlijk uit drie delen; dorsale vagus, sympatisch zenuwstelsel, ventrale vagus complex. Hoe
meer stress hoe ouder het systeem is dat wordt gebruikt! Communicatie, de ventrale vagus systeem,
is de beste manier om te dealen met stress. Vrouwen zijn hier beter in.
Bij cortisolresistentie komt het voor dat de HPA-as en het autonomische zenuwstelsel de
inflammatioire reflex niet meer kunnen bewerkstelligen. De cortisolgevoeligheid moet eerst hersteld
worden! Hiervoor is een werkingsmechanisme.
Het limbische systeem heeft de grootste invloed op ons autonomische zenuwstelsel. Meditatie ed.
werken op die manier uiteindelijk op de parasympaticus en dus op inflammatie. De invloed is te
vinden op de IL-6 niveaus! Wat betreft yoga is oneindige oefeningen en herhaling nodig. Alles wat
met ontspanning te maken heeft moet regelmatig gebeuren om enig goed effect te krijgen.
Pijn
Een groot verschil in hersenanatomie tussen dieren en mensen is de grootte van de prefrontale
cortex. En daarmee kunnen we stress of pijn ervaren van iets wat misschien in de toekomst gaat
gebeuren. Pijn gebeurt alleen in de hersenen. Er is een noci-stimulus in de periferie waardoor een
signaal naar de hersenen gaat en in de hersenen start de pijnsensatie.
Nociceptor
Nociceptoren hebben grote invloed op weefsel in het lokale weefsel. Nociceptoren zijn niet
pijnreceptoren want pijn vindt niet lokaal plaats. Het kan reageren op pH, biomechanical stress,
temperatuur en uiteindelijk alle lokale metabolische veranderingen in bijvoorbeeld ook
neurotransmitters. Nocireceptoren zijn onderscheidend omdat ze pas reageren vanaf hoge
drempelwaarde. Alle receptoren kunnen nociceptoren zijn wanneer ze actief worden bij sterke
verstoring van homeostase.
Interoceptoren
Interoceptoren geven enkel informatie aan de hersenen over het weefsel, inwendig gemeten, zoals
temperatuur. Interoceptoren worden geactiveerd bij ontsteking, cytokinen hebben er invloed op.
Zenuwvezels heb je in verschillende categorieën zoals Aα, Aß, Aϒ, Aδ, B of C en dat heeft te maken
met meyelinisatie en dus signaaloverdrachtsnelheid. Aδ is altijd betrokken bij stress zoals
temperatuur, biomechanisch en geeft scherpe snelle pijn. Cvezels zijn minder goed gemeyeliniseerd
en dus langzamer zoals bij brandende pijn.
Pijn is altijd samenhangend met motorische consequenties!
Afbeelding laminae of Rexed; blauw is gevoeligheid (lamina I II en V) en rood heeft te maken met
motorisch. Lamina V; wide dynamic ranged neurons. Aß afferente vezel loopt dan bijvoorbeeld naar
lamina I en V. En de Cvezel loopt enkel naar lamina I en II.
Wide dynamic range neurons
Deze WDRN vezel s komen van vele plaatsen in het lichaam en dat verkeerd geïnterpreteerd worden
door de hersenen; referentiepijn. Waarom is dit zo opgebouwd in ons lichaam? Het bespaart ruimte
want anders zouden we heel dik ruggemerg hebben.
Bijvoorbeeld; er moet geregistreerd worden of er voldoende zuurstof in je bilspieren zit. Hier pas je
je op aan door bijvoorbeeld te zuchten, te verplaatsen of te gapen want je hersenen weten dat er
ergens hypoxie plaatsvindt. Via de laminae kan onderscheid gemaakt worden waar ergens het
probleem zich voordoet.
Anatomie hersenen:
Onderin de hersenstam
-
Locus Coerelius
NP, nucleus Parabrachialis -voor ademhaling en de tonus van de halsspieren. Strakke spieren
aan de achterkant (stijve nek) is daarbij vaak voorkomend.
PAG, peri-aquaductale grijs, hier wordt onderscheid gemaakt tussen fight/flight of
hide/freeze reactie. PAG heeft sterke verbinding met de Hypothalamus en de Amygdala en
ook de hippocampus (voor de ervaring te refereren aan wat zich voordoet).
Midden in de hersenen: thalamus - awareness, bewustwording van wat er zich voordoet
Bovenin de hersenen: neocortex - voor lokalisatie van het probleem
-
Anterior cingulate cortex – emotionele factor van de ervaring – daar waar reframing op
werkt, hier kun je een andere context/emotie geven aan het probleem. We hebben hier
homunculi (referenties naar lokaties in het lichaam) voor lokaal metabolisme; zoals pH,
glucose status, temperatuur etc.